“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
เช็กก่อนกิน ! ตรีผลา สรรพคุณ โทษ คืออะไร ? กินยังไงช่วยให้สุขภาพดี ?!
เราอาจจะเคยได้ยินสมุนไพรที่ชื่อว่า ตรีผลา กันมาบ้างแล้ว แต่หลายคนอาจจะยังไม่รู้จริงๆ ว่า ตรีผลานั้นคืออะไร กินแล้วได้อะไร ตรีผลานั้นมีการใช้เป็นยารักษามานานกว่า 1,000 ปี และได้นำมาใช้เป็นวัตถุดิบหลักในการแพทย์อายุรเวท ซึ่งเป็นหนึ่งในระบบการแพทย์ที่เก่าแก่ที่สุดในโลก เนื่องจากมีประโยชน์ต่อสุขภาพหลายประการ ทำให้ตรีผลาได้รับความนิยมเพิ่มขึ้นทั่วโลก และรวมถึงในประเทศไทย และเพื่อให้ผู้อ่านรู้จักกับสมุนไพรชนิดนี้ให้ดีขึ้น ในบทความนี้ เพื่อสุขภาพ จะนำเสนอเรื่อง ตรีผลา สรรพคุณ โทษ ให้ได้เข้าใจมากขึ้นก่อนซื้อหามากินค่ะ
ตรีผลา สมุนไพรยอดฮิต มีประโยชน์ และโทษยังไงบ้างนะ ?!
ตรีผลา สมุนไพรมหัศจรรย์จากภูมิปัญญาโบราณ ที่รวมพลังผลไม้สามชนิดเข้าด้วยกันทั้งสมอไทย สมอพิเภก และมะขามป้อม ผสานกันเป็นยาวิเศษที่ใช้มานับพันปี ด้วยสรรพคุณมากมายทั้งบำรุงร่างกายและรักษาโรค จึงไม่แปลกที่ตรีผลายังคงความนิยมไม่เสื่อมคลาย มาร่วมไขความลับของสมุนไพรตัวนี้ และค้นพบว่าทำไมคนรุ่นใหม่ถึงหันมาสนใจตรีผลากันมากขึ้นกันในบทความนี้ค่ะ
ตรีผลา คืออะไร ?
ตรีผลา คือ ยาสมุนไพรไทยโบราณที่มีประวัติยาวนาน เป็นตำรับยาที่รวมผลไม้สามชนิดเข้าด้วยกัน ได้แก่ สมอไทย สมอพิเภก และมะขามป้อม ชื่อ “ตรีผลา” มาจากคำว่า “ตรี” แปลว่าสาม และ “ผลา” แปลว่าผลไม้ สมุนไพรตัวนี้มีสรรพคุณทางยามากมาย ทั้งช่วยบำรุงร่างกาย เสริมภูมิคุ้มกัน และรักษาโรคต่างๆ
ที่น่าสนใจคือ ตรีผลาไม่ใช่แค่ยาสมุนไพรธรรมดา แต่เป็นยาอายุรเวทที่ใช้กันมานับพันปีในอินเดียและเอเชียใต้ ก่อนจะแพร่หลายมาถึงประเทศไทย แม้ยุคสมัยจะเปลี่ยนไป แต่ตรีผลาก็ยังคงความนิยมไม่เสื่อมคลาย มีการนำมาประยุกต์ใช้ในรูปแบบต่างๆ ทั้งยาต้ม ยาแคปซูล หรือแม้แต่เครื่องสำอาง
ในยุคที่ผู้คนหันมาใส่ใจสุขภาพและมองหาทางเลือกจากธรรมชาติมากขึ้น ตรีผลาจึงกลายเป็นสมุนไพรที่ได้รับความสนใจอย่างมาก ทั้งในแง่การใช้เป็นยาและอาหารเสริม
ตรีผลา ประโยชน์ มีอะไรบ้าง ?
- ระบบทางเดินอาหาร : ตรีผลามีสรรพคุณที่ช่วยเสริมสร้างระบบทางเดินอาหารให้แข็งแรง โดยกระตุ้นการผลิตน้ำย่อยและเอนไซม์ต่างๆ ทำให้การย่อยอาหารมีประสิทธิภาพมากขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยปรับสมดุลของกรดในกระเพาะอาหาร บรรเทาอาการแสบร้อนกลางอก และลดการอักเสบของเยื่อบุกระเพาะ ในกรณีที่มีอาการท้องผูก ช่วยกระตุ้นการเคลื่อนไหวของลำไส้ ทำให้การขับถ่ายดีขึ้น ส่วนในกรณีท้องเสีย ก็จะช่วยดูดซับน้ำส่วนเกิน และลดการบีบตัวของลำไส้ที่มากเกินไป นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ขับลม แก้อาการจุกเสียด ท้องอืด ท้องเฟ้อได้อีกด้วย
- ระบบภูมิคุ้มกัน : อุดมไปด้วยสารต้านอนุมูลอิสระ โดยเฉพาะวิตามินซีในปริมาณสูง ซึ่งช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายให้แข็งแรง ทำให้ร่างกายสามารถต่อสู้กับเชื้อโรคและสิ่งแปลกปลอมได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านการอักเสบ ช่วยลดการอักเสบเรื้อรังในร่างกายซึ่งเป็นสาเหตุของโรคต่างๆ มากมาย เช่น โรคหัวใจ เบาหวาน และมะเร็ง สารในตรีผลายังช่วยกระตุ้นการทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาว ทำให้ระบบภูมิคุ้มกันทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น
- ระบบหัวใจและหลอดเลือด : ตรีผลา สรรคุณ มีคุณสมบัติในการช่วยลดความดันโลหิต โดยช่วยขยายหลอดเลือดและลดการต้านทานของหลอดเลือดส่วนปลาย นอกจากนี้ยังช่วยลดระดับคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์ในเลือด ซึ่งเป็นปัจจัยเสี่ยงสำคัญของโรคหัวใจและหลอดเลือด สารต้านอนุมูลอิสระในตรีผลายังช่วยป้องกันการเกิดภาวะหลอดเลือดแข็งตัว โดยลดการอักเสบและการสะสมของไขมันในผนังหลอดเลือด ทำให้เลือดไหลเวียนได้ดีขึ้น ลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจขาดเลือดและโรคหลอดเลือดสมอง
- ระบบเผาผลาญ : มีส่วนช่วยในการควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด โดยช่วยเพิ่มความไวต่ออินซูลินของเซลล์ ทำให้เซลล์สามารถนำน้ำตาลไปใช้ได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยชะลอการดูดซึมน้ำตาลจากลำไส้ ทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดไม่สูงขึ้นอย่างรวดเร็วหลังรับประทานอาหาร ในแง่ของการเผาผลาญไขมัน ตรีผลาจะช่วยกระตุ้นการทำงานของเอนไซม์ที่เกี่ยวข้องกับการสลายไขมัน ทำให้ร่างกายเผาผลาญไขมันได้ดีขึ้น ซึ่งอาจช่วยในการลดน้ำหนักหากใช้ร่วมกับการควบคุมอาหารและการออกกำลังกาย
- ผิวพรรณ และความงาม : ด้วยคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระสูง ตรีผลาจึงช่วยชะลอความเสื่อมของเซลล์ผิวหนัง ลดการเกิดริ้วรอยก่อนวัย และช่วยให้ผิวกระจ่างใส นอกจากนี้ยังช่วยกระตุ้นการผลิตคอลลาเจนและอีลาสตินซึ่งเป็นโปรตีนสำคัญที่ช่วยให้ผิวเต่งตึง ยืดหยุ่น ในส่วนของเส้นผม นอกจากนี้ยังช่วยเสริมสร้างความแข็งแรงให้กับรากผม กระตุ้นการไหลเวียนเลือดบริเวณหนังศีรษะ ทำให้เส้นผมแข็งแรง ลดการหลุดร่วง และอาจช่วยกระตุ้นการงอกของเส้นผมใหม่
- ระบบประสาท : ตรีผลามีสรรพคุณในการช่วยลดความเครียดและปรับสมดุลอารมณ์ โดยมีผลต่อสารสื่อประสาทในสมอง เช่น เซโรโทนินและโดปามีน ช่วยให้รู้สึกผ่อนคลายและมีความสุขมากขึ้น นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยปกป้องเซลล์ประสาทไม่ให้เกิดความเสียหาย ซึ่งอาจช่วยชะลอความเสื่อมของสมองและป้องกันโรคทางระบบประสาท เช่น อัลไซเมอร์ ในแง่ของความจำและการรู้คิด ตรีผลาอาจช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดไปยังสมอง ทำให้สมองได้รับออกซิเจนและสารอาหารมากขึ้น ส่งผลให้ความจำและการทำงานของสมองดีขึ้น
- ระบบทางเดินหายใจ : มีคุณสมบัติในการบรรเทาอาการของโรคระบบทางเดินหายใจหลายชนิด โดยช่วยลดการอักเสบของเยื่อบุทางเดินหายใจ บรรเทาอาการไอ และช่วยละลายเสมหะ ทำให้ขับเสมหะออกได้ง่ายขึ้น ในกรณีของโรคหอบหืด ตรีผลาช่วยขยายหลอดลม ทำให้หายใจได้สะดวกขึ้น และลดความถี่ของการเกิดอาการหอบ นอกจากนี้ยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียและไวรัส ซึ่งอาจช่วยป้องกันและรักษาการติดเชื้อในระบบทางเดินหายใจได้
- ระบบขับถ่าย : ตรีผลามีสรรพคุณช่วยล้างพิษในร่างกาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในตับและไต ช่วยกระตุ้นการทำงานของเอนไซม์ในตับที่ทำหน้าที่กำจัดสารพิษ ทำให้ตับสามารถทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้น ในส่วนของไต ตรีผลาช่วยกระตุ้นการขับปัสสาวะ ทำให้ร่างกายกำจัดของเสียและสารพิษออกทางปัสสาวะได้ดีขึ้น นอกจากนี้ยังช่วยปรับสมดุลกรด-ด่างในร่างกาย ซึ่งเป็นผลดีต่อการทำงานของระบบขับถ่ายโดยรวม
- ระบบสืบพันธุ์ : ตรีผลามีผลต่อการปรับสมดุลฮอร์โมนเพศทั้งในเพศชายและเพศหญิง ในเพศชาย อาจช่วยเพิ่มระดับฮอร์โมนเทสโทสเตอโรน ซึ่งส่งผลดีต่อสมรรถภาพทางเพศและการสร้างอสุจิ ส่วนในเพศหญิงจะช่วยปรับสมดุลของฮอร์โมนเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรน ซึ่งอาจช่วยบรรเทาอาการของภาวะก่อนมีประจำเดือนและอาการวัยทอง นอกจากนี้ยังมีคุณสมบัติในการต้านอนุมูลอิสระและการอักเสบ ซึ่งอาจช่วยป้องกันความเสื่อมของระบบสืบพันธุ์และเพิ่มภาวะเจริญพันธุ์อีกด้วย
- คุณสมบัติต้านจุลชีพ : ตรีผลามีฤทธิ์ต้านจุลชีพที่หลากหลาย ทั้งแบคทีเรีย ไวรัส และเชื้อรา โดยมีสารประกอบหลายชนิดที่ออกฤทธิ์ยับยั้งการเจริญเติบโตหรือทำลายเชื้อจุลินทรีย์ ในกรณีของแบคทีเรีย สามารถต้านทั้งแบคทีเรียแกรมบวกและแกรมลบ รวมถึงเชื้อดื้อยาบางชนิด สำหรับไวรัส มีการศึกษาที่แสดงว่าตรีผลาอาจมีฤทธิ์ต้านไวรัสหลายชนิด รวมถึงไวรัสเริมและไวรัสตับอักเสบ ส่วนฤทธิ์ต้านเชื้อรานั้น พบว่าสามารถยับยั้งการเจริญของเชื้อราหลายสายพันธุ์ ทำให้ตรีผลามีศักยภาพในการใช้เป็นยาต้านจุลชีพทางเลือกหรือใช้ร่วมกับยาแผนปัจจุบัน
เกร็ดสุขภาพ : ตรีผลาอาจช่วยลดน้ำหนักและลดไขมันได้ โดยเฉพาะบริเวณหน้าท้อง เพราะมีการศึกษาในผู้ใหญ่ที่เป็นโรคอ้วนพบว่าผู้ที่เสริมด้วยผงตรีผลาขนาด 10 กรัมต่อวัน จะลดน้ำหนัก รอบเอว และรอบสะโพกได้
เราต้องระวังเรื่องอะไรบ้าง ? ในการกินตรีผลา
- ตรีผลา อาจส่งผลกระทบต่อระบบทางเดินอาหารในบางคน โดยทำให้เกิดอาการท้องเสียหรือท้องผูก โดยเฉพาะเมื่อรับประทานในปริมาณมาก นอกจากนี้ ในผู้ที่มีแผลในกระเพาะอาหารอยู่แล้ว อาจเกิดอาการแสบร้อนในกระเพาะได้ ดังนั้นควรระมัดระวังในการใช้สำหรับผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร
- ในแง่ของการแข็งตัวของเลือด ตรีผลามีฤทธิ์ต้านการแข็งตัวของเลือดเล็กน้อย จึงอาจเพิ่มความเสี่ยงต่อการตกเลือดในผู้ที่มีปัญหาเลือดออกง่ายหรือผู้ที่ใช้ยาละลายลิ่มเลือด เช่น วาร์ฟาริน ควรปรึกษาแพทย์ก่อนใช้ตรีผลาร่วมกับยาเหล่านี้ เพื่อปรับขนาดยาให้เหมาะสมและติดตามผลอย่างใกล้ชิด
- ตรีผลามีผลต่อระดับน้ำตาลในเลือด โดยอาจทำให้ระดับน้ำตาลลดลง ซึ่งเป็นประโยชน์สำหรับผู้ป่วยเบาหวาน แต่ก็อาจเป็นอันตรายหากใช้ร่วมกับยาเบาหวานโดยไม่มีการปรับขนาดยา เพราะอาจทำให้น้ำตาลในเลือดต่ำเกินไป ดังนั้นผู้ป่วยเบาหวานจึงควรติดตามระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอเมื่อใช้ตรีผลา
- สำหรับหญิงตั้งครรภ์และให้นมบุตร ยังไม่มีข้อมูลเพียงพอเกี่ยวกับความปลอดภัยของตรีผลา จึงแนะนำให้หลีกเลี่ยงการใช้ในช่วงตั้งครรภ์ เนื่องจากสารบางอย่างในตรีผลาอาจส่งผลต่อทารกในครรภ์หรือผ่านทางน้ำนมได้
- อาจมีปฏิกิริยากับยาหลายชนิด นอกจากยาละลายลิ่มเลือดและยาเบาหวานแล้ว ยังอาจมีผลต่อยาลดความดันโลหิต ยาต้านการอักเสบ และยาอื่นๆ ที่ถูกเผาผลาญผ่านตับ การใช้ตรีผลาร่วมกับยาเหล่านี้อาจทำให้ประสิทธิภาพของยาเพิ่มขึ้นหรือลดลง จึงควรแจ้งแพทย์หรือเภสัชกรทุกครั้งเกี่ยวกับการใช้ตรีผลา
- แม้ว่าอาการแพ้ตรีผลาจะพบได้ไม่บ่อย แต่ก็มีโอกาสเกิดขึ้นได้ อาการแพ้อาจแสดงออกมาในรูปแบบของผื่นคัน บวม หรือหายใจลำบาก หากเกิดอาการเหล่านี้ ควรหยุดใช้ทันทีและปรึกษาแพทย์
- ไม่ควรใช้ตรีผลาในปริมาณที่มากเกินไป หรือเป็นเวลานาน เพราะอาจส่งผลต่อการทำงานของตับ โดยเฉพาะในผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับตับอยู่แล้ว ควรมีการตรวจติดตามการทำงานของตับเป็นระยะหากใช้ตรีผลาเป็นประจำ
- อาจรบกวนการดูดซึมแร่ธาตุบางชนิด โดยเฉพาะเหล็ก หากรับประทานพร้อมกัน จึงแนะนำให้รับประทานตรีผลาห่างจากอาหารหรือผลิตภัณฑ์เสริมอาหารที่มีแร่ธาตุอย่างน้อย 2 ชั่วโมง
- การใช้ตรีผลาเป็นประจำอาจทำให้ฟันเปลี่ยนสีได้ เนื่องจากมีฤทธิ์ฝาด จึงควรดูแลสุขภาพช่องปากเป็นพิเศษและปรึกษาทันตแพทย์หากสังเกตเห็นการเปลี่ยนแปลงของสีฟัน
- การกำหนดขนาดและระยะเวลาการใช้ตรีผลาที่เหมาะสมเป็นสิ่งสำคัญ ควรเริ่มจากปริมาณน้อยและค่อยๆ เพิ่มขึ้น โดยสังเกตการตอบสนองของร่างกาย ไม่ควรใช้ในปริมาณมากหรือต่อเนื่องเป็นเวลานานโดยไม่มีการติดตามผลจากผู้เชี่ยวชาญ ก็จะทำให้สามารถลดความเสี่ยงของผลข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้นในระยะยาวได้ค่ะ
แม้ว่าตรีผลา สรรพคุณ จะมีหลายประการ แต่ก็มีโทษ หรือข้อควรระวังที่ต้องคำนึงถึงด้วยเช่นกัน ซึ่งการใช้ตรีผลาอย่างปลอดภัยและมีประสิทธิภาพนั้น ควรอยู่ภายใต้คำแนะนำของแพทย์หรือผู้เชี่ยวชาญด้านสมุนไพร โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำหรับผู้ที่มีโรคประจำตัว กำลังใช้ยา หรือมีภาวะสุขภาพที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ
เกร็ดสุขภาพ : การกินผลไม้สามอย่างที่ประกอบเป็นตรีผลานั้นจัดว่าได้ประโยชน์เช่นเดียวกันกับตรีผลา ซึ่งเราสามารถทำเองก็ได้ค่ะ โดยใช้สมอไทย สมอพิเภก มะขามป้อม อย่างละ 1 ส่วนเท่าๆ กัน แล้วใส่น้ำพอประมาณ ก็จะได้ตรีผลามาใช้เพื่อบรรเทารักษาอาการต่างๆ ส่วนใครที่กำลังสงสัยว่าจะตรีผลา กินตอนไหนดีนั้น ตอบได้ว่าสามารถใช้ดื่มก่อนอาหารครั้งละ 1 แก้ว เช้า และเย็นค่ะ
คำแนะนำในการกินตรีผลา มีอะไรบ้าง ?
เราสามารถซื้อตรีผลาได้ที่ร้านเพื่อสุขภาพและทางออนไลน์ ซึ่งมีจำหน่ายในหลายรูปแบบ ทั้งแบบแคปซูล แบบผง หรือแบบน้ำ ส่วนตรีผลา กินตอนไหนดีนั้น แนะนำให้กินตรีผลาระหว่างมื้อในขณะท้องว่างเพื่อการดูดซึมสูงสุด โดยปกติปริมาณที่แนะนำมีตั้งแต่ 500 มก. ถึง 1 กรัมต่อวัน สำหรับแบบผงสามารถผสมกับน้ำอุ่นและน้ำผึ้งและดื่มก่อนมื้ออาหารเพื่อเป็นเครื่องดื่มผ่อนคลาย นอกจากนี้ยังสามารถผสมกับน้ำผึ้งเพื่อทำเป็นขนมก็ได้เช่นกัน และควรจำกัดปริมาณในการกิน เนื่องจากอาจทำให้เกิดอาการทางเดินอาหาร เช่น ท้องร่วงได้ ดังนั้น จึงควรเริ่มด้วยขนาดที่น้อยและค่อยๆ เพิ่มขึ้นจนถึงปริมาณที่แนะนำค่ะ
เป็นยังไงกันบ้างคะกับเรื่อง ตรีผลา สรรพคุณ โทษ ที่เรานำเสนอกันไป หากใช้อย่างเหมาะสม ไม่มากไป ไม่น้อยไป ปรึกษาแพทย์ประจำตัวก่อนกินทุกครั้งก็จะปลอดภัย และเกิดประโยชน์ที่มากกว่าโทษนั่นเองค่ะ และสำหรับใครที่มีปัญหาในเรื่องปวดหัวไมเกรน ลองศึกษาเรื่องสมุนไพรแก้ไมเกรนเพิ่มเติมกันต่อได้เลยนะคะ ขอให้ทุกท่านมีสุขภาพแข็งแรง มีแต่ความสุขค่ะ
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
