“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
การรักษาศีล 5 ต้องทำยังไงบ้าง ? ศีล 5 ข้อมีอะไรบ้าง ?! มีแล้วชีวิตจะดีได้ยังไง ?
การที่คนเรามีศีล เป็นการสร้างพื้นฐานจิตใจที่ดีงาม เช่น ความซื่อสัตย์ ความเมตตากรุณา การมีสติสัมปชัญญะ การรู้จักข่มใจตนเอง การมีศีลช่วยให้จิตใจสงบ ทำให้ใจเย็น ผ่อนคลายจากกิเลสตัณหา ลดความคิดฟุ้งซ่าน พร้อมที่จะพัฒนาจิตใจสู่ขั้นสูงขึ้นไป อีกทั้งเป็นการสร้างความสงบสุข ความสามัคคีในสังคม โดยปฏิบัติในสิ่งที่ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น การมีศีลจึงเป็นรากฐานสำคัญของการดำเนินชีวิต เป็นเครื่องมือในการฝึกฝนจิตใจและพัฒนาคุณธรรมให้ดีงามยิ่งขึ้น นำไปสู่ประโยชน์สุขของตนเองและสังคมโดยรวม และในบทความนี้ เพื่อสุขภาพ จะพาไปทำความเข้าใจรายละเอียดของเรื่องนี้กันค่ะ
ชีวิตดีขึ้นได้ แค่เริ่มจาก การรักษาศีล 5 ชวนรู้จัก ศีล 5 ข้อมีอะไรบ้าง มีศีล ปฏิบัติได้ ชีวิตดี !
การที่คนเรามีศีล เป็นการสร้างพื้นฐานจิตใจที่ดีงาม เช่น ความซื่อสัตย์ ความเมตตากรุณา การมีสติสัมปชัญญะ การรู้จักข่มใจตนเอง การมีศีลช่วยให้จิตใจสงบ ผ่อนคลายจากกิเลสตัณหา ลดความคิดฟุ้งซ่าน พร้อมที่จะพัฒนาจิตใจสู่ขั้นสูงขึ้นไป อีกทั้งเป็นการสร้างความสงบสุข ความสามัคคีในสังคม โดยปฏิบัติในสิ่งที่ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น การมีศีลจึงเป็นรากฐานสำคัญของการดำเนินชีวิต เป็นเครื่องมือในการฝึกฝนจิตใจและพัฒนาคุณธรรมให้ดีงามยิ่งขึ้น นำไปสู่ประโยชน์สุขของตนเองและสังคมโดยรวมนั่นเองค่ะ
ศีล หมายถึงอะไร ?
คำว่า “ศีล” ในพระพุทธศาสนามีความหมายสำคัญดังนี้ค่ะ
- ข้อปฏิบัติหรือข้อวัตรปฏิบัติ หมายถึง ระเบียบวินัย กฎเกณฑ์ที่พุทธศาสนิกชนพึงปฏิบัติ เพื่อความเรียบร้อยดีงาม
- ความประพฤติสุจริต หมายถึง การรักษากาย วาจา ใจ ให้ตรงไปในทางที่ดีงาม ละเว้นจากการเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น
- คุณธรรมประจำใจ หมายถึง คุณธรรมที่บุคคลประพฤติปฏิบัติจนเป็นนิสัย มีคุณธรรมประจำอยู่ในจิตใจ
- คุณงามความดีที่ควรปฏิบัติ หมายถึง ความประพฤติที่ดีงามซึ่งเป็นหนทางให้พ้นจากความทุกข์
- หลักคำสอนเพื่อความสงบสุข หมายถึง พระธรรมวินัยของพระพุทธเจ้าที่ทรงแสดงไว้เพื่อประโยชน์สุขของมหาชน
โดยสรุป ศีลจึงหมายถึงหลักธรรมที่เป็นแนวปฏิบัติ ทั้งทางกายและทางใจ เพื่อให้เป็นผู้มีความประพฤติดีงาม ห่างไกลจากการเบียดเบียน นำพาสู่ความสงบสุขทั้งตนเองและสังคม
เกร็ดสุขภาพ : สร้างแรงจูงใจและกำลังใจในการรักษาศีลนั้น ให้พิจารณาถึงผลดีที่จะได้รับทั้งต่อตนเอง และผู้อื่น พยายามรักษาศีลด้วยเหตุผล ไม่ใช่เพราะกลัวบาปหรือถูกลงโทษ แต่เพราะเห็นคุณค่าในตัวของศีลเอง
ศีล 5 ข้อมีอะไรบ้าง ?
ศีลห้าข้อนี้เป็นข้อปฏิบัติพื้นฐานสำหรับการดำรงชีวิตของพุทธศาสนิกชน เพื่อความสงบสุขของตนเองและสังคม ซึ่งศีล 5 ข้อมีอะไรบ้างนั้น มาดูรายละเอียดกันค่ะ
- งดเว้นจากการฆ่าสัตว์ : มีเมตตากรุณา เคารพชีวิต ห้ามฆ่า ทำร้าย หรือทรมานสัตว์ทุกชนิด ทั้งมนุษย์และสัตว์ รวมถึงการจ้างวานให้ผู้อื่นฆ่าด้วย ควรมีเมตตาต่อสรรพชีวิต ไม่คิดร้ายหรือเบียดเบียนสิ่งมีชีวิต
- งดเว้นจากการลักทรัพย์ : ไม่ประพฤติผิดในทรัพย์สิน ไม่ลักขโมย หรือหาทรัพย์สินมาโดยทางที่ผิด พึงหาทรัพย์มาโดยทางสุจริต ไม่เบียดเบียนหรือลักขโมยของผู้อื่น
- งดเว้นจากการประพฤติผิดในกาม : ไม่ประพฤติผิดในกามารมณ์ ล่วงละเมิดคู่ครองของผู้อื่น พึงรักษากาย วาจาให้สุจริตต่อเพศตรงข้าม ไม่มีเพศสัมพันธ์กับคนที่ตนเองไม่ชอบด้วยกฎหมาย
- งดเว้นจากการพูดเท็จ : พูดแต่สิ่งจริง ไม่หลอกลวง ไม่พูดเท็จ โกหก หลอกลวง พูดคำส่อเสียด ยุยงให้แตกแยก พึงพูดแต่คำจริง พูดด้วยเจตนาดี ไม่พูดเพ้อเจ้อหรือพูดในสิ่งไม่เป็นประโยชน์
- งดเว้นจากการดื่มน้ำเมา และสิ่งเสพติด : ไม่ดื่มหรือเสพสิ่งมึนเมาทุกชนิด ทำให้เสียสติและควบคุมตัวเองไม่ได้ ควรมีสติสัมปชัญญะ มีความรู้ตัว ไม่ประมาทมัวเมาในสิ่งเสพติด
ศีล 5 จะช่วยให้เราฝึกฝนควบคุมตนเองทั้งทางกาย วาจา ใจ รู้จักกลั้น ระงับ ละเว้นการเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น สร้างความสงบสุข เป็นพื้นฐานของคุณธรรมอื่นๆ
การรักษาศีล 5 มีผลดีกับชีวิตเรายังไงบ้าง ?
การถือปฏิบัติศีล 5 มีคุณค่าอย่างยิ่งต่อการดำเนินชีวิตที่ดีงาม เป็นการฮีลใจอย่างหนึ่ง เป็นหนทางแห่งความสงบสุขและพัฒนาจิตใจให้งอกงาม การถือศีล 5 มีประโยชน์และคุณค่าต่อชีวิตของเราหลายประการ ดังนี้
- ช่วยสร้างความสงบสุขให้แก่ตนเองและสังคม โดยการไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น ทำให้สังคมปราศจากความรุนแรง อยู่ร่วมกันอย่างสันติ
- ฝึกให้มีระเบียบวินัย สติสัมปชัญญะ สามารถควบคุมกาย วาจา ใจ ไม่ให้ประพฤติผิดทางกายกรรม วจีกรรม และมโนกรรม
- ส่งเสริมให้เกิดคุณธรรมที่ดีงาม เช่น ความซื่อสัตย์ ความเมตตากรุณา ความอดทน อดกลั้น ทำให้สามารถอยู่ร่วมกับผู้อื่นได้อย่างมีความสุข
- ลดความเครียด ความวิตกกังวล เนื่องจากไม่ต้องกังวลว่าจะก่ออาชญากรรมหรือก่อความเดือดร้อนให้ผู้อื่น
- ป้องกันอบายมุข อาชญากรรม และปัญหาต่างๆ ที่จะเกิดจากการประพฤติผิดศีล เช่น สารเสพติด ความรุนแรง เป็นต้น
- เป็นพื้นฐานสำคัญสำหรับการพัฒนาจิตใจและปัญญา นำไปสู่การดับทุกข์ โดยศีลช่วยให้จิตสงบ พร้อมสำหรับการภาวนา
อยากรักษาศีล 5 ต้องทำยังไงบ้าง ?
การรักษาศีล 5 นั้นต้องการความตั้งใจ ความระมัดระวัง และความอุตสาหะเป็นอย่างยิ่ง หากทำได้จริงย่อมส่งผลดีต่อตนเองและสังคมมากมาย การรักษาศีล 5 ให้ได้อย่างแท้จริงนั้น ควรปฏิบัติดังนี้
- ศึกษาให้เข้าใจความหมายและเหตุผลของการถือศีล 5 อย่างถ่องแท้ เพื่อให้เกิดความเลื่อมใสและตั้งใจที่จะปฏิบัติจริง
- ตั้งจิตมุ่งมั่นให้ดี มีความตั้งใจแน่วแน่ว่าจะไม่ละเมิดศีลทั้ง 5 ข้อ โดยไม่ประมาท
- ระมัดระวังควบคุมกาย วาจา ใจ ให้อยู่ในศีลอยู่เสมอ หากมีความคิดหรือแรงจูงใจที่จะละเมิด ต้องรีบหยุดยั้ง
- สำรวจตรวจสอบตนเองเป็นระยะๆ ว่ายังคงรักษาศีลทั้ง 5 ข้ออยู่หรือไม่ หากมีการละเมิดเกิดขึ้น ให้รีบแก้ไขและตั้งใจใหม่
- สร้างสภาพแวดล้อมและปัจจัยเกื้อหนุนให้เอื้อต่อการรักษาศีล เช่น หลีกเลี่ยงสถานที่หรือสิ่งยั่วยุให้ละเมิด คบแต่เพื่อนดี เป็นต้น
- ขอคำแนะนำจากผู้รู้ หรือศึกษาจากหนังสือ ฟังธรรมะเกี่ยวกับการรักษาศีล
- มีกำลังใจ อดทน อดกลั้น และกลับมาตั้งใจใหม่ทุกครั้งที่ผิดพลาด อย่าท้อถอย
- ผสมผสานการปฏิบัติด้วยศรัทธา และปัญญาเข้าด้วยกัน คือเชื่อในคุณค่าและผลดีของการรักษาศีล พร้อมเข้าใจเหตุผลอย่างถ่องแท้
เกร็ดสุขภาพ : อย่าหักดิบท้อถอย หากมีการละเมิดศีลเกิดขึ้น ให้รีบแก้ไขและกลับมาตั้งใจปฏิบัติใหม่ ให้มองการรักษาศีลว่าเป็นกระบวนการเรียนรู้และพัฒนาจิตใจ อย่ามองว่าเป็นภาระหรือข้อบังคับ รวมการรักษาศีลเข้ากับการเจริญสมาธิและปัญญา เพื่อเสริมสร้างศีลให้มั่นคงยิ่งขึ้น
คำอาราธนาศีล 5
มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะสะหะ ปัญจะศีลานิยาจามะ
ทุติยัมปิ มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะสะหะ ปัญจะศีลานิยาจามะ ตะติยัมปิ มะยังภันเต วิสุง วิสุง รักขะนัตถายะ ติสะระเณนะสะหะ ปัญจะศีลานิยาจามะ
(ถ้าสวดคนเดียวเปลี่ยนจากคำว่า “มะยัง” เป็น “อะหัง” และ “ยาจามะ” เป็น “ยาจามิ”)
คำแปล : ข้าแต่พระสงฆ์ผู้เจริญ ข้าพเจ้าทั้งหลาย ขอศีล 5 ข้อ พร้อมทั้งพระรัตนตรัย เพื่อประโยชน์แก่การรักษา
คำสมาทานศีล 5
ปาณาติปาตา เวระมะณี สิกขาปะทังสะมาทิยามิ (ข้าพเจ้าขอสมาทานซึ่งสิกขาบท โดยการเว้นจากการฆ่าสัตว์ด้วยตนเองและไม่ใช้ให้ผู้อื่นฆ่า)
อะทินนาทานา เวระมณี สิกขาปะทังสะมาทิยามิ (ข้าพเจ้าขอสมาทานซึ่งสิกขาบท โดยการเว้นจากการลักของผู้อื่นด้วยตนเอง และไม่ใช้ให้ผู้อื่นลัก)
กาเมสุมิจฉาจารา เวระมณี สิกขาปะทังสะมาทิยามิ (ข้าพเจ้าขอสมาทานซึ่งสิกขาบท โดยการเว้นจากการประพฤติผิดในกาม)
มุสาวาทา เวระมะณี สิกขาปะทังสะมาทิยามิ (ข้าพเจ้าขอสมาทานซึ่งสิกขาบท โดยการเว้นจากการพูดเท็จ และคำล่อลวง)
สุราเมระยะมัจฉะปะมาทะถานา เวระมะณี สิกขาปะทัง สะมาทิยามิ (ข้าพเจ้าขอสมาทานซึ่งสิกขาบท โดยการเว้นจากการดื่มสุรา เมรัย เครื่องดองของทำใจให้คลั่งไคล้ต่าง ๆ )
การรักษาศีล 5 เป็นสิ่งที่ทุกคนควรปฏิบัติ ไม่ว่าจะอยู่ในสถานะใด ทั้งพุทธศาสนิกชน ทุกคนที่นับถือพระพุทธศาสนา คฤหัสถ์ หรือคนทั่วไป ไม่ว่าจะนับถือศาสนาใด การรักษาศีลจะช่วยให้มีวินัย ประพฤติดี ไม่เบียดเบียนผู้อื่น นักบวช พระภิกษุ สามเณร ต้องรักษาศีลที่เรียกว่า “ปาติโมกข์” ซึ่งเป็นข้อวัตรปฏิบัติเคร่งครัดมากกว่าศีล 5
เด็กและเยาวชน การปลูกฝังให้รักษาศีลตั้งแต่วัยเด็กจะช่วยพัฒนาจิตใจให้เติบโตเป็นคนดีของสังคม นอกจากนี้หากบุคคลในทุกอาชีพการงาน ผู้นำในทุกๆ ระดับ หากมีการรักษาศีลอยู่เป็นนิสัยก็จะทำให้เป็นประโยชน์ต่อชีวิตของตนเอง ครอบครัว และสังคมโดยรวมได้ค่ะ
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ