“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน เกิดจากอะไร ? มารู้จักโรค Nocturia เพื่อดูแลสุขภาพให้ดีกว่าเดิมกัน !
การนอนหลับสนิทในตอนกลางคืนนั้นเป็นการนอนหลับพักผ่อนอย่างมีคุณภาพ ทำให้เราได้พักผ่อนอย่างเพียงพอ ให้ร่างกายได้ซ่อมแซมตัวอย่างเต็มที่ อย่างไรก็ตาม บางคนอาจมีปัญหาในการนอนหลับ นอนหลับไม่สนิท ตื่นกลางดึกในเวลาเดิม รวมถึงการตื่นมา ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ซึ่งทำให้รบกวนการนอนหลับและอาจมีปัญหาทางสุขภาพตามมาได้ ทั้งนี้ การปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืนนั้นบ่งบอกถึงปัญหาสุขภาพได้เช่นกัน อาจเป็นอาการของภาวะ Nocturia ได้ ภาวะนี้คืออะไร มีอันตรายร้ายแรงหรือไม่ มารู้จักให้มากขึ้นกันเลยค่ะ
ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน อาจเป็นสัญญาณของภาวะ Nocturia
หากใครต้องตื่นมาปัสสาวะบ่อยๆ ในตอนกลางคืน อาจเป็นสัญญาณของภาวะ Nocturia คือ มีการปัสสาวะมากเกินไปในเวลากลางคืน ซึ่งโดยปกติแล้ว ช่วงเวลากลางคืนที่เป็นเวลานอนหลับพักผ่อนนั้น ร่างกายจะผลิตปัสสาวะน้อยลง เพื่อไม่ให้เราต้องตื่นมาปัสสาวะในตอนดึก และสามารถนอนหลับได้โดยไม่ถูกขัดจังหวะเป็นเวลา 6 – 8 ชั่วโมง แต่ถ้าหากใครตื่นมาเข้าห้องน้ำมากกว่า 2 ครั้งต่อคืนขึ้นไป อาจมีอาการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนได้ ซึ่งนอกจากจะเป็นการรบกวนการนอนแล้ว ยังบ่งบอกถึงภาวะทางสุขภาพอีกด้วย
อาการของภาวะ Nocturia คืออะไร
ในการนอนหลับแต่ละคืน ถ้าใครต้องลุกไปเข้าห้องน้ำกลางดึก 2 ครั้งขึ้นไป นั่นแสดงว่ามีความผิดปกติบางอย่างที่บ่งบอกถึงภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนได้ เพราะตามปกติแล้ว ในช่วงที่เรานอนหลับพักผ่อนนั้น เราสามารถนอนหลับได้ยาว 6 – 8 ชั่วโมงโดยที่ไม่ต้องสะดุ้งตื่นเพื่อลุกไปเข้าห้องน้ำ แต่ถ้าใครต้องตื่นกลางดึกและลุกไปปัสสาวะมากกว่า 2 ครั้งในการนอนหลับแต่ละคืน อาจเป็นสัญญาณของภาวะ Nocturia ได้
ทั้งนี้ การตื่นกลางดึกในตอนกลางคืนบ่อยๆ เพื่อไปปัสสาวะนั้น อาจส่งผลต่อคุณภาพการนอนหลับ และส่งผลต่อสุขภาพและคุณภาพชีวิตได้ หากเราไม่ได้นอนหลับพักผ่อนอย่างเต็มที่หรือนอนหลับไม่สนิทในตอนกลางคืน หลับๆ ตื่นๆ เพราะต้องลุกไปเข้าห้องน้ำ ก็อาจทำให้พักผ่อนอย่างไม่เพียงพอ ส่งผลให้การทำกิจกรรมระหว่างวันไม่มีประสิทธิภาพ มีอาการง่วงเหงาหาวนอน ไม่มีสมาธิระหว่างวัน และอาจทำให้เหนื่อยล้าสะสม จนกลายเป็นปัญหาสุขภาพในระยะยาวได้
เกร็ดสุขภาพ : อาการปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืนนั้นสามารถพบได้ในทุกเพศทุกวัย แต่มักจะพบมากในเพศชายเมื่อเข้าสู่วัยสูงอายุ ซึ่งมีสาเหตุมาจากหลายปัจจัยด้วยกัน ทั้งพฤติกรรมการนอนที่ผิดปกติ หรือมีปัญหาทางสุขภาพต่างๆ ที่อาจทำให้ส่งผลกระทบต่อระบบปัสสาวะได้
สาเหตุของการปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน มีอะไรบ้าง ?
- มีโรคเกี่ยวกับทางเดินปัสสาวะ ต่อมลูกหมาก หรือมดลูก เช่น การติดเชื้อในกระเพาะปัสสาวะ มีเนื้องอกของต่อมลูกหมากและกระเพาะปัสสาวะ เป็นโรคนิ่ว หรือมีการอักเสบของระบบทางเดินปัสสาวะ
- เป็นโรคต่อมลูกหมากโต
- มีปัญหาเกี่ยวกับระบบประสาทควบคุมกระเพาะปัสสาวะและกล้ามเนื้อหูรูดของท่อปัสสาวะ
- เป็นโรคเบาหวาน และเบาจืด (Diabetes Insipidus)
- ดื่มน้ำมากเกินไปก่อนเวลาเข้านอน รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน
- มีการใช้ยาบางชนิด เช่น ยาขับปัสสาวะ
- มีปัญหาด้านการนอนหลับ เช่น นอนไม่หลับ ตื่นกลางดึกบ่อยๆ หรือมีภาวะ Revenge Bedtime Procrastination
- เป็นโรคไต โรคหัวใจ โรคปอด โรคตับ รวมถึงโรคทางสมอง
- มีภาวะแคลเซียมในเลือดสูง หรือ Hypercalcemia
- อยู่ในช่วงวัยทองหรือวัยหมดประจำเดือน
- มีการตั้งครรภ์ หรือเป็นโรคอ้วน
เกร็ดสุขภาพ : ปัสสาวะบ่อยขนาดไหนถึงต้องไปพบแพทย์ ? โดยปกติแล้ว การปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืนเกิดจากหลายสาเหตุ หาไม่ได้เกิดจากโรคประจำตัวหรือโรคร้ายแรงก็อาจจะต้องปรับพฤติกรรม อย่างไรก็ตาม หากมีอาการผิดปกติอื่นๆ เช่น ปัสสาวะมีเลือดปน ปัสสาวะมีสีขุ่น ปัสสาวะมีสีแดง หรือมีสีน้ำตาลเข้ม สีปัสสาวะบอกโรคได้ว่าอาจมีปัญหาทางสุขภาพ หรือรู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะ ร่วมกับปวดท้องน้อย ปัสสาวะลำบาก ร่วมกับมีไข้ ซึ่งควรรีบไปพบแพทย์ทันที
การรักษาภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ทำได้อย่างไร ?
การรักษาภาวะ Nocturia คือการรักษาที่ขึ้นอยู่กับสาเหตุของโรค อันดับแรกต้องประเมินวินิจฉัยก่อนว่า สาเหตุของการปัสสาวะบ่อยๆ ในตอนกลางคืนคืออะไร มาจากสาเหตุใด แล้วจึงรักษาตามอาการ เช่น อาการปัสสาวะบ่อยในตอนกลางคืนเกิดจากการติดเชื้อ แพทย์ก็อาจจ่ายยาปฏิชีวนะให้ผู้ป่วย ซึ่งจะทำให้อาการดีขึ้น แต่ถ้ามีสาเหตุมาจากยาที่รับประทานอยู่ แพทย์อาจพิจารณาเปลี่ยนยาของผู้ป่วยหรือแนะนำให้รับประทานยาในช่วงเช้าของวัน ซึ่งจะช่วยลดการปัสสาวะในตอนกลางคืนได้ ทั้งนี้ แพทย์อาจจ่ายยาเพื่อบรรเทาอาการปัสสาวะถี่เกินไป เช่น ยา Anticholinergic หรือยา Desmopressin เป็นต้น
วิธีการดูแลตัวเอง เพื่อบรรเทาภาวะปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน
หากใครที่ปัสสาวะบ่อยตอนกลางคืน ก็สามารถปรับพฤติกรรมของตนเองเพื่อลดความถี่ของการตื่นไปเข้าห้องน้ำกลางดึกได้ รวมถึงคนที่ยังไม่มีอาการ ถ้าไม่อยากตื่นไปเข้าห้องน้ำบ่อยๆ จนรบกวนการนอน ก็ควรปฎิบัติดังนี้ค่ะ
- ลดการดื่มน้ำหรือเครื่องดื่มต่างๆ โดยเฉพาะเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์หรือมีคาเฟอีน เป็นเวลา 2 – 4 ชั่วโมงก่อนเข้านอน
- ปัสสาวะให้เรียบร้อยก่อนเข้านอน
- หลีกเลี่ยงอาหารบางชนิดก่อนเข้านอนเพราะอาจทำให้เกิดการระคายเคืองในกระเพาะปัสสาวะ เช่น ช็อกโกแลต อาหารที่มีรสเผ็ด อาหารสเปรี้ยว หรืออาหารที่มีสารให้ความหวานแทนน้ำตาลเป็นส่วนผสม
- จัดสภาพห้องนอนให้มีสิ่งแวดล้อมที่เหมาะสมกับการนอนหลับพักผ่อน ไม่มีแสงสว่างหรือมีเสียงรบกวนในเวลากลางคืน ปรับอุณหภูมิในห้องให้เหมาะสมกับการนอนหลับ เพื่อที่จะได้นอนหลับสนิทและไม่หลับๆ ตื่นๆ หรือตื่นกลางดึก
- ผ่อนคลายความเครียดก่อนนอน เพราะความเครียดความวิตกกังวลที่เกิดขึ้นก่อนการนอนหลับอาจทำให้นอนหลับไม่สนิท หลับๆ ตื่นๆ จนปวดปัสสาวะและตื่นไปเข้าห้องน้ำบ่อยๆ ได้
- หลีกเลี่ยงการใช้อุปกรณ์เทคโนโลยีเป็นเวลาอย่างน้อย 30 นาทีก่อนเข้านอน เพราะแสงสีฟ้าจากหน้าจออุปกรณ์กระตุ้นให้สมองตื่นตัว และลดการผลิตฮอร์โมนเมลาโทนินที่จะช่วยในการนอนหลับ ทำให้นอนหลับยากขึ้น อาจเป็นสาเหตุที่ทำให้นอนไม่หลับและลุกไปเข้าห้องน้ำบ่อยๆ ได้
- ผู้ที่มีอาการบวมน้ำ เช่น ผู้ที่ตั้งครรภ์ ควรยืดหรือเหยียดขาให้สูงกว่าระดับหัวใจในช่วงก่อนนอน หรือใช้หมอนหนุนขาขณะนอนหลับ เพื่อลดการสะสมของเหลวบริเวณขา
- ดูแลสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ ออกกำลังกายเป็นประจำเพื่อให้ระบบการทำงานภายในร่างกายเป็นไปอย่างปกติ
การปัสสาวะบ่อยๆ ในตอนกลางคืน (Nocturia) เกิดขึ้นจากหลายสาเหตุด้วยกัน ทั้งเกิดจากโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินปัสสาวะ หรือมีภาวะตั้งครรภ์ หรือเป็นโรคอื่นๆ ที่อาจทำให้มีอาการดังกล่าวได้ ประกอบกับพฤติกรรมของตนเอง เช่น การดื่มน้ำปริมาณมากในตอนกลางคืน หรือมีปัญหาเกี่ยวกับการนอนหลับ ก็เป็นสาเหตุที่ทำให้ต้องตื่นไปเข้าห้องน้ำบ่อยๆ เช่นกัน อย่างไรก็ตาม หากมีอาการผิดปกติอื่นๆ ร่วมด้วย เช่น สีของปัสสาวะผิดปกติ รู้สึกเจ็บขณะปัสสาวะ ปวดท้องน้อยขณะปัสสาวะ ควรไปพบแพทย์เพื่อทำการตรวจวินิจฉัยเพิ่มเติม เพื่อสุขภาพของเราเองนะคะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : siphhospital.com, sleepfoundation.org, my.clevelandclinic.org
Featured Image Credit : vecteezy.com/Parada Promma
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
