“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
เส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไง ? ชวนหาวิธีแก้บรรเทาความเจ็บปวด !
เส้นเลือดขอดที่ขา หรือ Varicose vein คือ การขอดตัวของหลอดเลือดดำที่ขาส่วนที่อยู่ตื้นใต้ผิวหนัง มักเริ่มเป็นที่บริเวณน่องโดยไม่มีอาการใดๆ เส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็กมากๆ ประมาณ 0-5 มิลลิเมตร จะมีลักษณะเหมือนใยแมงมุม มักมีสีแดง สีเขียว หรือสีม่วง ส่วนเส้นเลือดขอดที่มีขนาดอยู่ระหว่าง 1-3 มิลลิเมตร มักมีลักษณะเป็นเส้นสีเขียวใต้ผิวหนัง จัดเป็นเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มต้น แล้ว เส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไง นั้นขึ้นกับความรุนแรงของเส้นเลือดขอด ที่มีความแตกต่างกันในแต่ละระยะ ซึ่งหากได้รับการรักษาที่ถูกต้องเหมาะสมตั้งแต่เนิ่น ๆ จะช่วยลดโอกาสในการลุกลามของแผลเส้นเลือดขอดได้
หากเป็น เส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไง ? ให้ลดการลุกลามของโรค !
เส้นเลือดขอด เกิดจากหลายสาเหตุ ส่วนใหญ่แล้วอาจมาจากการเสื่อมประสิทธิภาพของลิ้น (Valve) ที่อยู่ในหลอดเลือดดำของขา ทำให้การไหลเวียนของเลือดดำเสียไป เกิดการคั่งของเลือดดำในหลอดเลือด ส่งผลให้หลอดเลือดดำยืด ขยายตัว ตัวโป่งพอง และขดไปมา
ปัจจัยเสี่ยงของเส้นเลือดขอด เกิดจาก อายุ ยิ่งอายุมากขึ้น โอกาสเกิดโรคยิ่งสูงขึ้นจากการเสื่อมประสิทธิภาพของลิ้นในหลอดเลือดดำ เพศ เพศหญิงมีโอกาสเกิดโรคสูงกว่าเพศชาย หญิงตั้งครรภ์ มีความเสี่ยงมากกว่าหญิงทั่วไป น้ำหนัก ผู้ที่มีน้ำหนักมากจะยิ่งมีโอกาสเป็นเส้นเลือดขอดที่ขา พันธุกรรม พบโรคได้สูงขึ้นในคนมีประวัติครอบครัวเป็นโรคนี้ อาชีพ อาชีพที่ต้องยืนนานๆ หรือนั่งนานๆ ทั้งวัน ขาดการออกกำลังกาย จะส่งผลให้กล้ามเนื้อขาเสื่อมประสิทธิภาพ ซึ่งกล้ามเนื้อขาถือเป็นปัจจัยสำคัญในการช่วยพยุงหลอดเลือดดำขา ช่วยเพิ่มการไหลเวียนเลือดของขา
อาการของเส้นเลือดขอดที่ขามักเริ่มปรากฏที่น่องเป็นบริเวณแรก โดยที่ผู้ป่วยไม่มีอาการใดๆ เมื่อสังเกตดูจะเห็นเส้นเลือดโป่งพองนูนออกและขดไปมา บางรายอาจรู้สึกเมื่อยล้า ปวดกล้ามเนื้อ ปวดเมื่อยืนหรือนั่งเป็นเวลานาน ขาและเท้าบวม หรือเป็นตะคริวในตอนกลางคืน เส้นเลือดขอดที่ขาที่เป็นอยู่นานอาจเกิดปัญหาแทรกซ้อนตามมา ส่วนมากจะเป็นการอักเสบของตัวเส้นเลือดขอดเอง นอกจากนี้ยังอาจเพิ่มโอกาสในการเกิดลิ่มเลือดในหลอดเลือดดำ ซึ่งอาจนำไปสู่ภาวะหลอดเลือดขาอุดตันได้
เกร็ดสุขภาพ : การรักษาแผลเส้นเลือดขอด ถ้ารักษาไม่ถูกวิธี เช่น เจอแผลแล้วทำแค่แผล จะยิ่งทำให้เกิดการลุกลาม แผลอาจมีน้ำเหลืองออกมามากขึ้น โดยวิธีที่ถูกต้องคือการรักษาแรงดันในหลอดเลือดดำ เพราะถ้าไม่ลดแรงดัน แผลก็จะไม่หาย เพราะฉะนั้นหากพบว่ามีปัญหาเรื่องเส้นเลือดขอด ควรเข้ามาปรึกษาแพทย์เฉพาะทางเพื่อการตรวจวินิจฉัยที่ถูกต้องและได้รับการรักษาที่เหมาะสม
การรักษาเส้นเลือดขอด
เส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไง ปัจจุบันมีวิธีในการรักษาเส้นเลือดขอดหลากหลายวิธี รวมถึงการใช้สารสกัดเมล็ดองุ่นจากสายพันธุ์องุ่น ต่างๆ เพื่อรักษาเพราะสารสกัดจากเมล็ดองุ่นมีโอลิโกเมอริก โปรแอนโธไซยานิดินที่ช่วยให้หลอดเลือดมีความยืดหยุ่นดีขึ้น ทั้งหลอดเลือดดำและเส้นเลือดฝอยแข็งแรง จนทำให้อาการเส้นเลือดขอดดีขึ้นตามไปด้วย
1. การรักษาเส้นเลือดขอดแบบไม่ต้องผ่าตัด (Conservative treatment)
สำหรับวิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงวิธีนี้เหมาะกับผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดขอดขนาดเล็กมากหรือเป็นเส้นเลือดฝอยที่ขาขนาดเล็กๆ ทำได้โดยการใส่ถุงน่องทางการแพทย์สำหรับเส้นเลือดขอด (Compression stocking) หรือการพันผ้ายืดซึ่งมีหลายขนาดและความยาว ตลอดเวลาทำงานหรือทำกิจกรรมต่างๆ ยกเว้นในขณะที่นอน และให้ยกปลายเท้าให้สูงขึ้นเวลานอน
2. การฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำที่ขอดเพื่อให้เส้นเลือดตีบตัน (Sclerotherapy)
วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไง วิธีนี้สามารถรักษาได้ทั้งเส้นเลือดขอดและเส้นเลือดฝอยที่ขา โดยจะเป็นการฉีดยา (ที่ใช้บ่อย เช่น Polidocanol ความเข้มข้น 1-3%) เข้าไปในเส้นเลือดดำที่ขอด
3. การผ่าตัดเอาเส้นเลือดขอดออก (Varicose vein stripping)
วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงวิธีนี้เป็นการรักษามาตรฐานในผู้ป่วยเส้นเลือดขอด โดยทำการผ่าตัดเอาเส้นเลือดที่ขอดออกไปเพื่อป้องกันการกลับมาเป็นซ้ำอีก เหมาะสำหรับการรักษาเส้นเลือดขอดที่มีขนาดใหญ่และมีขนาดยาวมากๆ และไม่สามารถรักษาได้ด้วยการฉีดยาเข้าเส้นเลือดดำที่ขอดได้
4. การรักษาเส้นเลือดขอดด้วยเลเซอร์
วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงวิธีนี้เป็นวิธีที่กำลังได้รับความนิยมในปัจจุบัน เนื่องจากไม่ทำให้เกิดบาดแผลและไม่มีแผลเป็น สามารถรักษาเส้นเลือดขอดได้อย่างปลอดภัย มีประสิทธิภาพ และรวดเร็ว เหมาะสำหรับเส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็กกว่า 3 มิลลิเมตร และผู้ป่วยที่กลัวการฉีดยาหรือการผ่าตัด
5. การรักษาเส้นเลือดขอดโดยใช้คลื่นความถี่วิทยุ (Radiofrequency ablation, RFA)
วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงวิธีนี้เป็นวิธีการรักษาแบบใหม่ที่ใช้หลักการเดียวกับการรักษาด้วยเลเซอร์และไม่ต้องทำการผ่าตัดเปิดแผล แพทย์จะใช้วิธีเจาะผ่านรูเข็มขนาดเล็ก แล้วใส่ขดลวดเข้าไปสลายเส้นเลือดขอดที่มีปัญหา
6. การรับประทานยาบรรเทาอาการเส้นเลือดขอด
วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงวิธีนี้อาศัยการรับประทานยาในกลุ่ม Diosmin และ Hesperidin ซึ่งสามารถลดกระบวนการอักเสบ จะทำให้การอักเสบของหลอดเลือดดำลดลง และทำให้ลิ้นในหลอดเลือดดำกลับมาเป็นปกติได้ โดยเฉพาะในเส้นเลือดขอดที่มีขนาดเล็กๆ
7. การใช้สมุนไพรในการรักษา
วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงวิธีนี้ถือเป็นการรักษาแบบการแพทย์ทางเลือก สมุนไพรที่ใช้ เช่น Horse chestnut, Cayenne pepper, Bilberry, แปะก๊วย และใบบัวบก ซึ่งเป็นหนึ่งในสมุนไพรแก้ฝ้า โดยสมุนไพรที่มีสารกลุ่ม Triterpenes จะช่วยให้การไหลเวียนเลือดดีขึ้น สารกลุ่ม Flavonoids จะช่วยให้ผนังหลอดเลือดมีความแข็งแรงและยืดหยุ่น
ทั้งนี้วิธีเส้นเลือดขอดที่ขา รักษายังไงแต่ละวิธีนั้นมีความเหมาะสมแตกต่างกันไปในผู้ป่วยแต่ละคน ขึ้นอยู่กับข้อจำกัดและปัจจัยต่างๆ ที่ผู้ป่วยมี ดังนั้นหากหรือมีอาการตามที่กล่าวไปข้างต้น ควรได้รับคำปรึกษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเพื่อหาสาเหตุและทำการรักษาต่อไป
ระยะเส้นเลือดขอด กับการรักษาเพื่อลดโอกาสเสี่ยงลุกลาม
ตามที่กล่าวไปข้างต้นว่าเส้นเลือดขอด เกิดจากความเสื่อมของหลอดเลือดดำ ทำให้เกิดแรงดันภายในหลอดเลือด เลือดจึงไหลเวียนกลับไปเลี้ยงที่หัวใจได้ไม่ดีเท่าที่ควร จนเกิดอาการปวดและบวมบริเวณขาในที่สุดโดยเส้นเลือดมีการปูดขยายคล้ายตัวหนอนมากกว่า 3 มิลลิเมตร
ความรุนแรงของอาการ จะมีความแตกต่างกันในแต่ละระยะ ซึ่งแบ่งเป็น 6 ระยะ ได้แก่
- ระยะที่ 1 : เส้นเลือดมีลักษณะคล้ายใยแมงมุม มักมีขนาดน้อยกว่า 3 มิลลิเมตร
- ระยะที่ 2 : เส้นเลือดเริ่มปูดเป็นตัวหนอน ขนาดใหญ่มากกว่า 3 มิลลิเมตร และมีอาการปวดเมื่อใช้งานเป็นระยะเวลานาน เช่น นั่ง เดิน หรือ ยืน
- ระยะที่ 3 : เริ่มมีอาการขาบวม และปวดมากขึ้นถึงแม้จะใช้งานในระยะเวลาสั้นๆ
- ระยะที่ 4 : สีผิวที่ขาเริ่มเปลี่ยนเป็นสีดำเข้มขึ้น ซึ่งเป็นภาวะอักเสบของผิวหนัง
- ระยะที่ 5 : แผลหายจากการรักษา แต่ยังมีลักษณะอื่น ๆ ร่วม เช่น ผิวหนังที่เปลี่ยนสีเป็นสีดำ
- ระยะที่ 6 : เกิดแผลที่เป็นลักษณะเฉพาะของแผลบริเวณหลอดเลือดดำ เช่น ขอบแผลแดง
เป้าหมายของการรักษาเส้นเลือดขอด คือการลดอาการปวดที่เกิดจากแรงดันในหลอดเลือด เพื่อไม่ให้รบกวนชีวิตประจำวันอีกต่อไป ดังนั้น การรักษาที่เหมาะสมคือการลดแรงดันในหลอดเลือดดำ ซึ่งสามารถทำได้ทั้งแบบผ่าตัดและไม่ผ่าตัด
เกร็ดสุขภาพ : การป้องกันการเกิดเส้นเลือดขอดที่ขานั้น ทำได้โดยหลีกเลี่ยงการยืนหรือนั่งเป็นเวลานานๆ ให้เปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ หลีกเลี่ยงการสวมเสื้อผ้า กางเกง ถุงเท้า หรือถุงน่องที่รัดมากๆ เพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่สะดวก ไม่ใส่รองเท้าส้นสูงเป็นเวลานาน ออกกำลังกายเป็นประจำ ทำให้กล้ามเนื้อขาแข็งแรง การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น และต้องควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ อาจใช้การออกกำลังกาย สามารถอ่านต่อเรื่อง 7 ท่า คาร์ดิโอลดความอ้วน ในเว็บไซต์ของเราได้เลย
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : mayoclinic.org, nhs.uk
Featured Image Credit : freepik.com/lev.studio.x
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
