“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ท้องเสียอาหารเป็นพิษ มีอาการยังไง ? ต้องหาหมอมั้ย ?
ท้องเสียอาหารเป็นพิษ เป็นอาการป่วยที่สามารถเกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย ที่สำคัญยังไม่ใช่เรื่องไกลตัวเราอย่างที่คิด เพราะอากาศร้อนของเมืองไทยคือตัวแปรชั้นดีที่ทำให้เกิดการแพร่เชื้อโรคจากน้ำและอาหาร ปนเปื้อนเข้าสู่ร่างกายจนอาหารเป็นพิษได้ง่ายขึ้น แต่อยากรู้ไหมคะว่าอาการของอาหารเป็นพิษเป็นอย่างไร มีวิธีรักษาหรือไม่ และจำเป็นต้องไปหาหมอหรือเปล่า เรามีคำตอบมาฝากแล้วค่ะ
- ท้องเสียอาหารเป็นพิษเกิดจากอะไร ?
โรคเกี่ยวกับระบบหายใจอาจเกิดขึ้นได้ทั้งจากอาการผิดปกติในร่างกายและการติดเชื้อแบคทีเรียและไวรัสผ่านทางอากาศ แต่สำหรับท้องเสียอาหารเป็นพิษ หรือ Food Poisoning นั้น มีสาเหตุมาจากการกินอาหารหรือดื่มน้ำที่มีเชื้อโรคปนเปื้อนหรือสารพิษ (Toxin) จนเกิดอาการคลื่นไส้ อาเจียน และท้องเสียตามมา อาการส่วนใหญ่มักไม่ร้ายแรง แต่หากผู้ป่วยคนไหนเกิดอาการรุนแรงก็อาจถึงขั้นสูญเสียน้ำและเกลือแร่ในร่างกายจนเสียชีวิตได้ ระยะฟักตัวของอาการจะขึ้นอยู่กับชนิดของเชื้อโรค โดยมีระยะฟักตัวตั้งแต่ 1-8 ชั่วโมง ไปจนถึง 8-48 ชั่วโมง นี่เองคือสาเหตุว่าทำไมบางครั้งเราจึงเกิดอาการป่วยหลายชั่วโมงหลังจากกินอาหารที่มีความเสี่ยง
- อาการของอาหารเป็นพิษเป็นแบบไหน
เมื่อเกิดภาวะอาหารเป็นพิษจากการติดเชื้อนั้นจะต่างจากท้องเสียที่มีเฉพาะอาการถ่ายเหลว คือ ผู้ป่วยจะปวดท้องเป็นพักๆ ร่วมกับอาการปวดบิด ถ่ายเหลว มีไข้ อ่อนเพลีย รวมถึงมีอาการคลื่นไส้อาเจียนร่วมด้วย บางคนอาการอาจดีขึ้นเองภายใน 24-48 ชั่วโมง แต่บางคนอาจป่วยนานเป็นสัปดาห์ แต่ถ้าหากใครเกิดภาวะท้องเสียและอาหารเป็นพิษรุนแรงอาจทำให้ร่างกายขาดน้ำเฉียบพลันจนเป็นอันตรายแก่ชีวิต ดังนั้นหากรู้ตัวว่าป่วยจึงต้องรีบดูแลตัวเองหรือหากสังเกตว่าอาการรุนแรงขึ้นควรรีบไปพบแพทย์จะดีที่สุดนะคะ
เกร็ดสุขภาพ : ความเข้าใจผิดของคนส่วนใหญ่ก็คือเวลาท้องเสียหรือท้องเดินขึ้นมาสามารถดื่มเกลือแร่ทั่วไปสำหรับคนออกกำลังกายได้ ซึ่งจริงๆ แล้วเวลาเราท้องเสียอาหารเป็นพิษ ควรดื่มเกลือแร่ ORS ที่มีน้ำตาลน้อยแต่ให้เกลือแร่สูงกว่าเพื่อปรับสมดุลเกลือแร่ภายในร่างกายและเพื่อป้องกันการช็อคจากการสูญเสียเกลือแร่ ที่สำคัญหากกินเกลือแร่ออกกำลังกายจะยิ่งกระตุ้นให้เกิดอาการท้องเสียมากขึ้นด้วยนะ
- การรักษาท้องเสียอาหารเป็นพิษ
เมื่อเกิดอาการป่วยขึ้นมา ส่วนใหญ่แล้วเราสามารถดูแลตัวเองแบบเบื้องต้นได้ที่บ้าน ดังนี้
- นอนหลับพักผ่อนให้เพียงพอและจิบน้ำบ่อยๆ เพื่อป้องกันภาวะอ่อนเพลีย
- ดื่มเกลือแร่ผสมน้ำโดยให้จิบตลอดวันควบคู่ไปกับการดื่มน้ำเปล่าและการกินอาหารรสอ่อนๆ ควรดื่มจนกว่าอาการจะบรรเทาลงหรือจนกว่าจะกลับมาขับถ่ายตามปกติ
- ผู้ป่วยท้องเสียอาหารเป็นพิษสามารถกินยาแก้ท้องเสียได้ แต่ควรกินภายใต้คำแนะนำของแพทย์เท่านั้นนะคะ เช่น การกินยาถ่านกัมมันซึ่งมีคุณสมบัติช่วยดูดซับสารพิษในระบบทางเดินอาหารก็สามารถกินเพื่อบรรเทาอาการได้
- หลีกเลี่ยงของมัน ของทอด อาหารรสจัด แต่ควรกินอาหารอ่อนๆ และย่อยง่าย เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม แกงจืด หรือเมนูอื่นๆ ที่ไม่มัน จนกว่าอาการจะกลับมาเป็นปกติ
- เมื่อไรที่ผู้ป่วยท้องเสียอาหารเป็นพิษต้องไปพบแพทย์
ถึงแม้ว่าอาการป่วยประเภทนี้จะสามารถหายได้เองในเวลาไม่นาน แต่หากสังเกตแล้วพบว่าเราหรือคนใกล้ชิดมีอาการดังต่อไปนี้ ควรรีบไปพบแพทย์ด่วนที่สุด
- ขับถ่ายเป็นเลือด
- มีไข้สูง หนาวสั่น
- อาเจียนบ่อยจนทำให้สูญเสียน้ำในร่างกายมากกว่าปกติ
- มีอาการของการขาดน้ำ เช่น ปากแห้งแตก ปัสสาวะปริมาณน้อยมาก รู้สึกวิงเวียนเวลาลุกยืนหรือเดิน
- มีอาการท้องเสียและอาหารเป็นพิษนานกว่า 3 วัน
- วิธีป้องกันอาหารเป็นพิษ
- ดื่มน้ำสะอาดหรือน้ำต้มสุก หลีกเลี่ยงการดื่มน้ำโดยใช้แก้วร่วมกับผู้อื่น
- กินอาหารที่สด สะอาด ปรุงสุกใหม่ และไม่ควรเป็นอาหารที่มีแมลงวันตอม
- ล้างมือให้สะอาดก่อนและหลังกินอาหารเสมอ
- ไม่กินอาหารเก่าเก็บ แม้ว่าจะเก็บไว้ในตู้เย็นก็ตาม
- เปลี่ยนวิธีละลายน้ำแข็งในอาหารแช่แข็ง เพราะการตั้งไว้ในอุณหภูมิห้องเป็นการเพิ่มปริมาณเชื้อโรคจนทำให้เกิดอันตรายต่อร่างกาย ควรหันมาใช้เตาไมโครเวฟที่มีฟังก์ชันละลายน้ำแข็งจะปลอดภัยกว่า
- ล้างมือทุกครั้งเมื่อสัมผัสกับสิ่งของสาธารณะ เช่น ลูกบิดประตู ราวบันได ปุ่มลิฟท์ สวิทช์ไฟ เป็นต้น
เกร็ดสุขภาพ : อาหารบางอย่างเป็นตัวกระตุ้นให้เกิดอาการป่วยนานขึ้น เพราะฉะนั้นใครที่กำลังอยู่ในภาวะอาหารเป็นพิษ ควรเลี่ยงอาหารอย่าง นม อาหารรสจัด น้ำส้มสายชู กาแฟ เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ น้ำอัดลม ของทอด ที่สำคัญควรงดกินผักและผลไม้จนกว่าจะหายดีด้วยนะ แปลกใจใช่ไหมคะว่าผักและผลไม้ต้องงดด้วยหรือ ? สาเหตุก็เพราะในผักและผลไม้มีไฟเบอร์สูงซึ่งช่วยเรื่องระบบขับถ่าย จึงอาจไปกระตุ้นให้ภาวะขับถ่ายผิดปกติมากขึ้น ดังนั้นจึงควรเลี่ยงไปก่อน เมื่อหายดีแล้วจึงค่อยๆ กลับมากินอาหารต่างๆ ตามปกติอีกครั้งค่ะ
ท้องเสียอาหารเป็นพิษเป็นอาการป่วยที่เกิดจากการติดเชื้อแบคทีเรียในน้ำและอาหาร ซึ่งต่างจากโรคบางชนิด อย่างคอพอกเกิดจากความผิดปกติของร่างกาย ดังนั้นสิ่งที่เราทำได้ก็คือการดูแลสุขอนามัยส่วนตัวอยู่เสมอ รวมถึงเลือกกินและดื่มน้ำอย่างระมัดระวัง เน้นความสะอาดมาก่อน เท่านี้ก็ช่วยให้ปลอดภัย ห่างไกลจากโรคท้องเสียและอาหารเป็นพิษแล้วค่ะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : healthline.com, cdc.gov, rajavithi.go.th
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ