“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ภาวะขาดน้ำ อาการ เป็นยังไง ? เกิดจากอะไรกันแน่ ?!
ในร่างกายของเรามีน้ำเป็นส่วนประกอบถึง 70 % และในเลือดของเรามีน้ำเป็นองค์ประกอบถึง 92% รวมถึงอวัยวะสำคัญอย่างสมองของเราก็มีน้ำเป็นส่วนประกอบถึง 85% จะเห็นได้ว่าน้ำนั้น มีความสำคัญต่อร่างกายมนุษย์มาก นั่นเป็นสาเหตุที่ทำให้เราต้องดื่มน้ำในปริมาณที่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย (อ่านเพิ่มเติม เราควร ดื่มน้ำวันละกี่ลิตร) อย่างไรก็ตาม ในบางคนก็อาจเกิดภาวะขาดน้ำได้ ซึ่งอาจเกิดจากความผิดปกติในร่างกายหรือได้รับน้ำอย่างไม่เพียงพอ ภาวะขาดน้ำ อาการ เป็นยังไง อันตรายมากหรือไม่ เราจะป้องกันยังไงได้บ้าง ไปอ่านกันเลยค่ะ
ภาวะขาดน้ำ อาการ เป็นอย่างไร ? เกิดจากอะไร ชวนรู้เพื่อดูแลตัวเองกัน !
ทุกคนทราบดีว่า น้ำเป็นสิ่งจำเป็นสำหรับการดำรงชีพ มนุษย์เราสามารถขาดน้ำได้ไม่เกิน 1 สัปดาห์เท่านั้น ในขณะที่สามารถขาดอาหารได้นาน 30 – 60 วัน หากร่างกายมีภาวะขาดน้ำ อาการคือ จะทำให้ปัสสาวะไม่ออก ของเสียภายในร่างกายเกิดการสะสมมากขึ้น หากขาดน้ำเรื่อยๆ ก็ทำให้ร่างกายสะสมของเสียมากเข้า ส่งผลให้เกิดภาวะไตวาย ความดันโลหิตลดต่ำลง และอาจถึงขั้นช็อกจนเสียชีวิตได้ในที่สุด
ทั้งนี้ ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) ในทางการแพทย์แล้ว หมายถึงภาวะที่สูญเสียน้ำในร่างกายมากกว่าที่ได้รับ ร่างกายจะมีอุณหภูมิสูงขึ้น มักจะมีอาการคอแห้ง กระหายน้ำ ปัสสาวะออกมาเป็นสีเข้ม ซึ่งสามารถเกิดขึ้นได้ทุกเพศทุกวัย หากขาดน้ำรุนแรงก็อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้ ภาวะขาดน้ำ อาการเป็นอย่างไร มาดูเพิ่มเติมเพื่อสังเกตตนเองและดูแลตัวเองให้ดีขึ้นกันเลยค่ะ
เกร็ดสุขภาพ : ภาวะขาดน้ำนั้นสามารถเกิดขึ้นได้กับทุกคน ในทุกช่วงอายุ แต่กลุ่มที่ต้องระมัดระวังเป็นพิเศษคือ ผู้สูงอายุวัยชราและเด็กที่ยังอายุน้อย รวมถึงทารก โดยเฉพาะอย่างยิ่งในช่วงฤดูร้อนที่จะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ สาเหตุก็เพราะว่า ผู้สูงอายุนั้นจะมีความอยากอาหารลดลงตามวัย ย่อมทำให้ดื่มน้ำน้อยลงในระหว่างวันด้วย ในผู้สูงอายุบางคนอาาจเคลื่อนไหวไม่สะดวก ไม่สามารถช่วยเหลือตัวเองได้ ก็อาจจะลุกเดินลำบากและลุกไปดื่มน้ำเองได้ยาก หรือบางคนอาจมีโรคประจำตัวบางอย่างที่ทำให้ปัสสาวะบ่อย ทำให้สูญเสียน้ำได้ง่าย ในกรณีเด็กทารกหรือเด็กเล็กนั้นก็ไม่สามารถดื่มน้ำเองได้ถ้าไม่มีผู้ดูแลป้อนน้ำป้อนนม ก็อาจจะทำให้ได้รับน้ำน้อยในระหว่างวันด้วยเช่นกัน ซึ่งอาจทำให้เกิดอาการขาดน้ำได้
ภาวะขาดน้ำ อาการเป็นอย่างไร ?
- มีอาการกระหายน้ำ หิวน้ำมาก
- ตาแห้ง ปากแห้ง ผิวแห้ง
- รู้สึกวิงเวียนศีรษะ
- ปวดศีรษะ
- ความดันโลหิตต่ำ
- หอบ หายใจเร็ว หัวใจเต้นเร็ว
- ผิวหนังแห้งจนขาดความยืดหยุ่น
- รู้สึกอ่อนเพลีย ไม่มีแรง
- มีไข้
- สับสน สูญเสียการรับรู้
- อาเจียน
- ภาวะขาดน้ำ อาการที่เห็นได้ชัดคือ ปัสสาวะเป็นสีเข้ม
- ปัสสาวะน้อย ปัสสาวะไม่ออก
- อุจจาระเป็นเลือด
- ช็อก หมดสติ
- ภาวะขาดน้ำ อาการรุนแรงในบางรายอาจชัก และเสียชีวิตได้
ภาวะขาดน้ำ เกิดจากสาเหตุใดบ้าง ?
ภาวะขาดน้ำมีสาเหตุมาจากการที่ร่างกายได้รับน้ำในปริมาณที่น้อยกว่าที่ร่างกายต้องการนั่นเอง ซึ่งอาจมาจากการดื่มน้ำน้อย หรืออาจเกิดจากสาเหตุอื่นๆ ดังนี้
- อาเจียนมาก
- ท้องเสียอย่างรุนแรง
- อยู่ในที่ที่อากาศร้อนหรือมีอุณหภูมิสูงเป็นเวลานาน เช่น ห้องซาวน่า
- เหงื่อออกมากจากการออกกำลังกายเป็นเวลานาน
- เหงื่อออกมากในผู้ที่มีไข้สูง หรือมีภาวะติดเชื้อ
- สูญเสียน้ำผ่านทางบาดแผลที่ผิวหนัง เช่น ผู้ป่วยที่เป็นแผลติดเชื้อที่ผิวหนัง หรือเป็นโรคผิวหนังอย่างรุนแรง
- มีการปัสสาวะมากผิดปกติ พบในผู้ป่าวยโรคเบาหวาน ผู้ที่ใช้ยาขับปัสสาวะ ใช้ยาความดัน เป็นต้น
- ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก
เกร็ดสุขภาพ : การที่ร่างกายได้รับน้ำไม่เพียงพอ อาจเกิดจากเงื่อนไขบางประการหรือเกิดจากพฤติกรรมของเราเองด้วย เช่น เป็นผู้ป่วยที่มีอาการโคม่า หรือใช้เครื่องช่วยหายใจ ทำให้รับน้ำได้ไม่เพียงพอ หรือเป็นหวัด เจ็บคอ ทำให้เบื่ออาหารและดื่มน้ำน้อยลง รวมถึงในบางคนที่ไม่ชอบดื่มน้ำ และดื่มน้ำไม่เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย นอกจากจะขาดน้ำแล้ว อาจส่งผลต่อสุขภาพอื่นๆ เช่น ท้องผูกบ่อย ขับถ่ายลำบาก เป็นริดสีดวง เป็นต้น
จะป้องกันตนเองไม่ให้อยู่ในภาวะขาดน้ำได้อย่างไร
แม้ภาวะขาดน้ำ อาการจะดูรุนแรงก็ตาม แต่อย่าเป็นกังวลไป เราสามารถป้องกันภาวะขาดน้ำด้วยตัวเองได้ ด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้ค่ะ
- ดื่มน้ำให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย โดยทั่วไปแล้ว ผู้ใหญ่ควรดื่มน้ำวันละ 2 ลิตรขึ้นไปเพื่อให้ร่างกายไม่ขาดน้ำ และทำให้ระบบการทำงานต่างๆ ภายในร่างกายทำงานได้อย่างเหมาะสม
- หากวันนั้นต้องออกกำลังกายกลางแจ้งหรือทำกิจกรรมหนักๆ ควรดื่มน้ำให้มากๆ โดยจิบเรื่อยๆ ระหว่างวัน เพื่อให้ร่างกายไม่สูญเสียน้ำจนเกินไป
- หากมีอาการท้องเสีย ควรดื่มน้ำมากๆ และควรดื่มเกลือแร่เพื่อลดอาการอ่อนเพลียจากการสูญเสียน้ำในร่างกาย
- หลีกเลี่ยงการอยู่ในสถานที่ที่ร้อนอบอ้าว ควรอยู่ในที่ที่อากาศถ่ายเทสะดวก เพื่อระบายความร้อนออกจากร่างกายได้อย่างเหมาะสม
- ใส่เสื้อผ้าสบายๆ ที่สามารถระบายความร้อนได้ดี
- ลดหรือหลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ เพราะทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำและกระหายน้ำได้
ภาวะขาดน้ำ อาการข้างเคียงอาจทำให้เป็นลมแดด หรือตะคริวแดด หรือทำให้แร่ธาตุในร่างกายไม่สมดุล ส่งผลให้กล้ามเนื้อหดตัวและหมดสติได้ด้วย ดังนั้นแล้วจึงต้องดูแลตัวเองด้วยการป้องกันไม่ให้ร่างกายขาดน้ำ ทำได้ง่ายๆ คือดื่มน้ำมากๆ ให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย สำหรับใครที่ขี้เกียจลุกไปดื่มน้ำบ่อยๆ ก็อาจจะเอากระบอกน้ำหรือน้ำขวดใหญ่มาตั้งไว้ที่โต๊ะทำงานแล้วจิบระหว่างวันก็ได้เช่นกัน ในช่วงเวลาระหว่างมื้ออาหารนั้นก็ควรดื่มน้ำอย่างน้อย 2 – 3 แก้ว เพื่อให้ร่างกายได้รับน้ำอย่างเพียงพอ และถ้าใครต้องออกไปทำกิจกรรมกลางแจ้งเป็นประจำก็อย่าลืมดื่มน้ำให้มากๆ ก่อนทำกิจกรรม หรือพกน้ำไปด้วยก็จะดีมากๆ ค่ะ จะได้ป้องกันตนเองไม่ให้อยู่ในภาวะขาดน้ำ ซึ่งเป็นอันตรายต่อร่างกายมากกว่าที่คิดนะคะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : paolohospital.com, phyathai.com, nhs.uk, healthdirect.gov.au
Featured Image Credit : freepik.com/benzoix
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ