“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ชวนดู กะเพรา ประโยชน์ เป็นยังไง ? ทำไมถึงอยู่ในจานอาหารยอดนิยม !
กะเพรา ถ้าเอ่ยชื่อนี้ขึ้นมาทุกคนก็คงจะนึกถึงผัดกะเพราหลากเมนู หรือนึกถึงกลิ่นฉุนของเมนูอาหารจานนี้ที่ทำให้จามกันไปหลายคน แน่นอนว่ากะเพราะนั้น รู้จักกันดีเพราะนำมาประกอบอาหารเป็นผัดกะเพราที่กินกับข้าวเป็นส่วนใหญ่ แต่รู้หรือไม่ว่า กะเพรา ประโยชน์ มีมากมาย และสามารถนำเอาไปทำอาหารได้หลากหลายเมนูที่ไม่ใช่เฉพาะแค่ผัดกะเพรา เมนูอาหารตามสั่งที่ต้องสั่งกันแทบจะทุกโต๊ะเท่านั้น มารู้จักกะเพราให้มากขึ้นกว่าเดิมกันค่ะ
กะเพรา ประโยชน์ มีมากขนาดไหน ? ชวนรู้จักประโยชน์ของกะเพรากัน !
กะเพรา จัดเป็นพืชไม้ล้มลุกที่ถูกนำมาทำอาหารเป็นหลัก มีชื่อภาษาอังกฤษว่า Holy Basil หรือ Sacred Basil และมีชื่อตามท้องถิ่นอื่นๆ ว่า กอมก้อดง (เชียงใหม่) ห่อกวอซู ห่อตูปลู อิ่มคิมหลำ (แม่ฮ่องสอน) กะเพราขน กะเพราขาว กะเพราแดง (ภาคกลาง) อีตู่ไทย (ภาคอีสาน) เป็นต้น ซึ่งกะเพรามักจะแบ่งออกเป็น 2 ชนิดคือ กะเพราแดงที่จะมีลำต้นสีแดงอมเขียว และกะเพราขาวที่มีลำต้นสีเขียวอมขาว และยอดอ่อนมีขนสีเขียว
เกร็ดสุขภาพ : กะเพรานั้นมีกลิ่นหอมที่เป็นเอกลักษณ์ จึงมักนิยมนำมาประกอบอาหารเพื่อดับกลิ่นคาวของเนื้อสัตว์ เช่น ผัดกะเพรา แกงเลียง แกงป่า แกงคั่ว แกงเขียวหวาน แกงส้มมะเขือขื่น ผัดกบ ผัดหมู ผัดปลาไหล ฯลฯ นอกจากนี้ ใบกะเพรา สรรพคุณยังช่วยเพิ่มน้ำนมให้คุณแม่หลังคลอดอีกด้วย การรับประทานแกงเลียงใส่ใบกะเพราเป็นประจำก็จะช่วยเพิ่มน้ำนมได้
ต้นกะเพรา เป็นพืชพื้นเมืองเขตร้อนในทวีปเอเชียและแอฟริกา แต่จะพบมากในแถบเอเชียใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น อินเดีย ศรีลังกา เนปาล พม่า ไทย ลาว กัมพูชา และอื่นๆ ซึ่งสามารถพบได้ทั้งบริเวณที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ และมีการปลูกเอาไว้เพื่อใช้ประโยชน์ ไม่ว่าจะนำมาประกอบอาหาร หรือใช้เป็นสมุนไพรรักษาโรค และในไทยนั้น ส่วนใหญ่แล้วจะนำกะเพรามาประกอบอาหาร โดยเฉพาะผัดกะเพราที่อาหารประจำทุกบ้าน มาดูกันว่า นอกจากจะเอามาทำผัดกะเพราแล้ว กะเพรา ประโยชน์นั้นมีอะไรอีกบ้าง
1. ช่วยลดอาการท้องอืด ท้องเฟ้อ
เนื่องจากกะเพรา สรรพคุณเป็นผักสมุนไพรที่มีฤทธิ์ร้อน จึงช่วยขับลม บรรเทาอาการปวดท้องเนื่องจากท้องอืดท้องเฟ้อได้ โดยใช้ใบสด 1 กำมือ ต้มให้เดือด แล้วกรองเอาแต่น้ำมาดื่มเพื่อขับลม หรือจะใช้ใบกะเพราแห้งชงกับน้ำดื่มเป็นยาขับลมก็ได้เช่นกัน
2. ช่วยลดน้ำตาลและไขมันในเลือด
ในประเทศอินเดียมีประวัติการใช้ช่อดอกกะเพรามาชงน้ำดื่มเพื่อรักษาโรคเบาหวาน และใบของกะเพราก็มีฤทธิ์ช่วยลดน้ำตาลในเลือดได้ ทั้งนี้ การกินใบกะเพราจะช่วยให้ระดับไขมันโดยรวมลดลง โดยเฉพาะไขมันชนิด HDL หรือไขมันเลวในร่างกาย และไขมันชนิด HDL หรือไขมันดีก็เพิ่มขึ้นด้วย
3. มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง
ทั้งในกะเพราขาวและกะเพราแดงมีสารต้านอนุมูลอิสระสูง แต่กะเพราแดงจะมีสารต้านอนุมูลอิสระสูงกว่ากะเพราขาว ซึ่งสารต้านอนุมูลอิสระในกะเพรามีฤทธิ์ต้านอนุมูลซุปเปอร์ออกไซด์แอนไอออน อนุมูลไฮดรอกซิล อนุมูลเปอร์ออกไซด์ และในน้ำมันหอมระเหยจากกะเพราก็มีสารยูจีนอลที่มีคุณสมบัติต้านอนุมูลอิสระ และยังมีสารฟลาโวนอยด์ สารฟีนอลิก วิตามินซี และเบต้าเคโรทีนอีกด้วย
4. มีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย
สารในกลุ่มฟีนอล แทนนิน และซาโปนินจากต้นกะเพรา รวมถึงสารสกัดและน้ำมันหอมระเหยจากกะเพรามีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรีย E.coli และ Shigella dysenteriae ที่เป็นสาเหตุทำให้เกิดอาการท้องเสียได้ นอกจากนี้ ยังมีฤทธิ์ต้านเชื้อแบคทีเรียที่ทำให้เกิดฟันผุอีกด้วย
5. มีฤทธิ์ป้องกันตับ
กะเพรา สรรพคุณอย่างหนึ่งคือ ช่วยป้องกันตับจากการถูกทำลายด้วยสารปรอทได้ และยังช่วยเพิ่มประสิทธิภาพการกำจัดสารพิษของตับได้เป็นอย่างดี จึงช่วยลดการตกค้างของสารพิษที่สะสมอยู่ในร่างกาย
6. ช่วยลดความเครียดและความวิตกกังวลได้
กะเพรา ประโยชน์อีกอย่างหนึ่งคือ ทำหน้าที่คล้ายกับสารอะแดปโทเจน ซึ่งสารอะแดปโทเจนเป็นสารธรรมชาติที่ช่วยให้ร่างกายของเราปรับตัวกับความเครียดที่เกิดขึ้นได้ ทำให้จิตใจและอารมณ์มีความสมดุลมากยิ่งขึ้น และรายงานการวิจัยจากวารสารวิชาการ Journal of Ayurveda and Integrative Medicine กล่าวว่า กะเพรามีคุณสมบัติต้านอาการซึมเศร้าและต้านความวิตกกังวลได้ด้วย ซึ่งเราสามารถใช้เป็นชากะเพราดื่มเพื่อให้ผ่อนคลายก็ได้ ทั้งนี้ ยังไม่มีคาเฟอีน จึงสามารถดื่มได้ทุกวัน ทุกเวลา เพื่อให้จิตใจรู้สึกสงบและผ่อนคลายมากขึ้น
7. ใช้รักษาโรคผิวหนัง
กะเพราสามารถนำมารักษาโรคผิวหนังได้ด้วย โดยใช้เป็นยารักษาหูด หากนำเอาใบกะเพราแดงสดมาขยี้แล้วทาในบริเวณที่เป็นหูดทุกเช้าเย็น หัวหูดจะหลุดออกมา แต่ควรระวังห้ามทาในบริเวณผิวที่ไม่ได้เป็นหูด เพราะจะทำให้แสบร้อนและกัดผิวหนังได้ นอกจากนี้ กะเพรา ประโยชน์สามารถใช้เป็นยารักษากากเกลื้อน ด้วยการใช้ใบสดประมาณ 20 ใบนำมาขยี้ให้มีน้ำออกมา แล้วทาบริเวณที่เป็นกลากเกลื้อนวันละ 2 – 3 ครั้ง จนกว่าจะหาย
เกร็ดสุขภาพ : กะเพรา ประโยชน์สามารถใช้ไล่ยุงได้ ด้วยการใช้ทั้งใบสดและกิ่งสดเอามาขยี้แล้ววางไว้ใกล้ๆ ตัว จะช่วยไล่ยุงและแมลงได้ ทั้งนี้ น้ำมันกะเพราที่สกัดจากใบจะมีคุณสมบัติช่วยไล่ยุงได้ดีกว่าต้นสด จะเอามาใส่ในเครื่องพ่นไอน้ำในบ้านเพื่อให้กลิ่นกะจายไปก็ได้ค่ะ นอกจากนี้ ใบกะเพรายังเป็นสมุนไพรรักษาแมลงกัดต่อยได้ ด้วยการใช้ใบกะเพราตำผสมกับเหล้าขาว แล้วนำมาทาบริเวณที่ถูกกัด จะช่วยบรรเทาอาการได้ แต่ห้ามรับประทานเด็ดขาด เพราะอาจทำให้กระเพาะอาหารระคายเคืองจนถึงขั้นโคม่าได้
ข้อควรระวังในการใช้กะเพรา
- การเลือกใช้กะเพรา ควรเลือกใช้ใบกะเพราที่ปลอดสารพิษ หากเป็นไปได้ ควรปลูกเองจะดีที่สุด
- การใช้กะเพราเป็นยาสมุนไพรควรใช้ในปริมาณที่เหมาะสม และไม่ควรใช้ติดต่อกันนานเกินไป เพราะอาจเกิดการสะสมในร่างกายและเป็นอันตรายได้
- หากต้องการนำไปประกอบอาหาร ควรใช้ใบกะเพราขาว และถ้าต้องการใช้เป็นยาสมุนไพร ควรใช้กะเพราแดงเพราะจะมีฤทธิ์ทางยามากกว่า
แชร์ไอเดียเมนูกะเพรา นอกจากผัดกะเพราแล้ว มีเมนูอะไรอีกบ้าง ?
นอกจากเมนูข้าวราดผัดกะเพราต่างๆ แล้ว ใบกะเพรา สามารถเอามาทำอาหารเมนูอื่นๆ ได้อีกไหมนะ ? แล้วกะเพรา ประโยชน์เอาไปทำอาหารอะไรได้อีกบ้าง ไปดูกันเลยค่ะ จะได้กินกะเพราให้สนุกและไม่น่าเบื่อมากขึ้น !
1. ไข่เจียวใบกะเพรา
ใครที่เบื่อเมนูไข่เจียวหมูสับธรรมดา ไข่เจียวหอมหัวใหญ่ หรือไข่เจียวเปล่าๆ ธรรมดาเดิมๆ ลองเปลี่ยนมาเป็นเมนูไข่เจียวใบกะเพราดูบ้าง ได้คุณค่าทางอาหารทั้งจากโปรตีนในไข่ และสรรพคุณอื่นๆ จากใบกะเพราอีกมากมาย เป็นเมนูที่ทำได้ง่าย และอร่อยด้วย !
วัตถุดิบ :
- ไข่ไก่หรือไข่เป็ด 3 ฟอง
- หมูสับ 50 กรัม
- ใบกะเพราซอยหยาบ ¼ ถ้วยตวง
- กระเทียมสับ 1 ช้อนชา
- พริกขี้หนูซอย 1 ช้อนโต๊ะ
- ซอยหอยนางรม 1 ช้อนโต๊ะ
- พริกไทยป่น ¼ ช้อนชา
- น้ำมันมะกอกสำหรับปรุงอาหาร
วิธีทำ :
- ตีไข่ผสมกับหมูสับ ใบกะเพรา กระเทียม และพริกขี้หนูให้เข้ากัน
- ปรุงรสด้วยซอสหอยนางรม และพริกไทย
- ตั้งกระทะ เทน้ำมันลงไป พอไฟร้อน เทไข่ที่ตีไว้แล้วลงไป ทอดให้สุกดีทั้ง 2 ด้าน เสิร์ฟพร้อมข้าวสวยหรือข้าวกล้องร้อนๆ หรือจะกินคู่กับขนมปังปิ้ง ก็เป็นอาหารมื้อง่ายๆ ที่อร่อยแล้วก็อิ่มท้องค่ะ
2. ไก่ผัดฉ่า
เมนูนี้เป็นเมนูรสชาติเผ็ดร้อน ได้ประโยชน์จากสมุนไพรหลากหลายชนิด แนะนำว่ากินกับข้าวสวยร้อนๆ จะอร่อยมากๆ และใช้อกไก่ซึ่งเป็นโปรตีนที่มีไขมันต่ำ เพื่อไม่ให้ร่างกายได้รับไขมันมากเกินไป ใครเบื่อเมนูอกไก่ย่าง อกไก่ต้มเดิมๆ จะเอามาผัดฉ่า ใส่ใบกะเพรา ก็เป็นไปเดียที่ดีเหมือนกันนะคะ
วัตถุดิบ :
- พริกขี้หนูสีแดง 7 เม็ด
- กระเทียม 5 กลีบ
- น้ำมันพืช 2 ช้อนโต๊ะ
- เนื้ออกไก่หั่นชิ้น 150 กรัม
- ซอสหอยนางรม 1 ½ ช้อนโต๊ะ
- ซอสปรุงรส 1 ช้อนชา
- น้ำปลา 1 ช้อนชา
- น้ำตาลทราย ¼ ช้อนชา
- น้ำเปล่า 2 ช้อนโต๊ะ
- กระชายซอย 2 ช้อนโต๊ะ
- พริกชี้ฟ้าแดงหั่นเฉียง 1 เม็ด
- ใบมะกรูดฉีก 2 ใบ
- พริกไทยอ่อน 3 ช่อ
- ใบกะเพรา ปริมาณตามต้องการ
วิธีทำ :
- โขลกพริกขี้หนูกับกระเทียมเข้าด้วยกัน พักไว้
- ตั้งกระทะใช้ไฟกลาง ใส่น้ำมันพืชลงไป พอน้ำมันร้อนใส่พริกกับกระเทียมที่โขลกไว้แล้วลงไปผัดจนหอม
- ใส่เนื้อไก่ลงไป ผัดให้พอสุก
- ปรุงรสด้วยซอสหอยนางรม ซอสปรุงรส น้ำปลา น้ำตาลทราย ใส่น้ำเปล่าลงไปเล็กน้อย ผัดพอเข้ากันจนเนื้อไก่สุกดี
- ใส่กระชาย พริกชี้ฟ้า พริกไทยอ่อน ใบมะกรูด และใบกะเพราตามลงไป ผัดเข้าด้วยกันจนมีกลิ่นหอม ปิดไฟ ตักใส่จาน พร้อมเสิร์ฟ
3. ข้าวต้มปลาใส่ใบกะเพรา
ใบกะเพราที่เหลือจากการทำอาหารเมนูอื่นๆ สามารถเอามาใส่ข้าวต้มปลาเพื่อดับกลิ่นคาวของปลาได้ ทั้งยังเพิ่มความหอมให้กับข้าวต้มถ้วยนี้ด้วยใบกะเพราอีกด้วย ข้าวต้มร้อนๆ หอมใบกะเพรา เป็นเมนูอาหารมื้อเช้าที่รับประทานเพื่อเติมพลังเริ่มต้นวันใหม่ได้ดีมากๆ ค่ะ
วัตถุดิบ :
- ข่าแก่หั่นแว่น 3 แว่น
- ปลากะพงหั่นชิ้น 100 กรัม
- น้ำซุป 2 ถ้วยตวง
- ซีอิ๊วขาว 2 ช้อนชา
- ข้าวหอมมะลิหุงสุก 1 ถ้วยตวง
- ใบกะเพรา ½ ถ้วยตวง
- พริกไทยป่น
วิธีทำ :
- เริ่มต้นจากการลวกปลาให้เรียบร้อยก่อนโดยการต้มน้ำเปล่าให้พอเดือด ใส่ข่าลงไปต้มสักครูู่ และใส่เนื้อปลากะพงลงไปลวกพอสุก ตักขึ้นพักไว้
- ต้มน้ำซุป ปรุงรสด้วยซีอิ๊วขาว พอน้ำเดือดใส่ปลากะพงลวกลงไป
- ตักข้าวหอมมะลิหุงสุกใส่ถ้วย ตามด้วยใบกะเพรา จากนั้นราดด้วยน้ำซุป โรยพริกไทยลงไป เพียงเท่านี้ก็ได้เมนูข้าวต้มปลากะพงที่ทำง่ายๆ แถวยังอร่อยด้วยค่ะ
จะเห็นว่าได้ว่า กะเพรา ประโยชน์มีมากมาย ทั้งมีสรรพคุณช่วยแก้ท้องอืดท้องเฟ้อ ช่วยลดน้ำตาลและไขมันในเลือด มีสารต้านอนุมูลอิสระสูง ช่วยต้านเชื้อแบคทีเรีย ใช้รักษาโรงผิวหนัง บรรเทาอาการแมลงสัตว์กัดต่อยก็ยังได้ และยังสามารถนำไปประกอบอาหารได้หลายๆ เมนูที่ไม่ใช่เฉพาะแค่เมนูผัดกะเพราเท่านั้น กะเพราจึงถือว่าเป็นพืชสมุนไพรที่ควรปลูกไว้ในแปลงผักสวนครัวหลังบ้านมากๆ ใครที่ยังไม่มีต้นกะเพราในบริเวณบ้าน อย่าลืมหามาปลูกกันด้วยนะคะ และนอกจากกะเพราแล้ว โหระพา ประโยชน์ก็มีมากมายด้วยเช่นกัน ถ้ามีพืชผักทั้งสองชนิดนี้ติดบ้านแล้ว รับรองว่า นำเอาไปทำเมนูอาหารได้หลากหลาย และใช้ประโยชน์ได้มากมายอย่างแน่นอน
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : healthline.com, pharmacy.su.ac.th, webmd.com, disthai.com
Featured Image Credit : vecteezy.com/piyawat_n-skt
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
