“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
ทำความรู้จัก คนพิการ 9 ประเภท รู้ไว้ช่วยเหลือก้นในสังคม !
มนุษย์เราต่างปราถนาที่จะมีสุขภาพแข็งแรง ไม่มีความบกพร่องหรือความผิดปกติใดๆ แต่ในบางคนนั้นอาจเลือกไม่ได้ โดยเฉพาะผู้ที่มีความพิการมาแต่กำเนิดหรือประสบอุบัติเหตุจนพิการหรือทุพลภาพ ทำให้กลายเป็นคนพิการและมีข้อจำกัดในด้านการใช้ชีวิตที่อาจไม่สะดวกสบายอย่างเช่นคนปกติ อย่างไรก็ถาม การให้สิทธิประโยชน์แก่คนพิการและให้ความช่วยเหลือแก่คนพิการนั้น จะทำให้คนพิการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุขมากขึ้น คนพิการมีกี่ประเภท แบ่งได้อย่างไร ? รู้ไว้เพื่อให้ความช่วยเหลือกันในสังคม มารู้จัก คนพิการ 9 ประเภทกันเลยค่ะ
คนพิการ 9 ประเภท แบ่งอย่างไร มารู้จักให้มากขึ้นกันเลย
คนพิการหมายถึง บุคคลที่มีความบกพร่องทางร่างกาย ประสาทสัมผัส สติปัญญา หรือจิตใจ ซึ่งอาจส่งผลต่อการดำเนินชีวิตในแต่ละวัน รวมถึงการมีส่วนร่วมในสังคม ความพิการเหล่านี้อาจมีตั้งแต่ข้อจำกัดในด้านการเคลื่อนไหว มีความบกพร่องทางการมองเห็นหรือการได้ยิน มีความบกพร่องทางสติปัญญา มีความบกพร่องด้านการสื่อสาร และอื่นๆ สิ่งสำคัญคือต้องมีการสนับสนุนและส่งเสริมการไม่แบ่งแยกระหว่างคนพิการกับคนทั่วไป สนับสนุนส่งเสริมให้คนพิการมีโอกาสและสามารถเข้าถึงสิทธิประโยชน์ที่เท่าเทียมกันในทุกด้านของชีวิต ซึ่งได้มีการจัดหมวดหมู่คนพิการ9 ประเภท ด้วยกัน เพื่อให้ง่ายต่อการดูแลให้ความช่วยเหลือ จะแบ่งได้อย่างไรนั้น ไปดูกันค่ะ
เกร็ดสุขภาพ : ดอกแก้วกัลยา เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ของคนพิการ ซึ่งเป็นชื่อดอกไม้ที่สมเด็จพระเจ้าพี่นางเธอ เจ้าฟ้ากัลยาณิวัฒนา กรมหลวงนราธิวาสราชนครินทร์ ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานนามดอกไม้ ประดิษฐ์โดยคนพิการของศูนย์ส่งเสริมอาชีพและพัฒนาคนพิการ ทั้งยั้งทรงพระราชทานพระอนุญาตให้ใช้เป็นดอกไม้สัญลักษณ์ของคนพิการ ดอกแก้วกัลยานั้นเป็นดอกไม้ในจินตนาการ มาจากดอกไม้ 2 ชนิดด้วยกันคือ ดอกแก้ว และดอกแก้วเจ้าจอม ซึ่งดอกแก้วทั้ง 2 ชนิดนี้ เป็นดอกไม้ยืนต้นที่แข็งแรง ใบสวยงาม ออกดอกเป็นพวง ให้ความหมายเปรียบเทียบประดุจคนเราทุกคนมีน้ำใจเป็นหนึ่งเดียว
คนพิการ 9 ประเภท มีอะไรบ้าง ?
คำว่า “คนพิการ” ครอบคลุมถึงสภาวะและความพิการที่หลากหลาย แผนการจัดการศึกษาเฉพาะบุคคลของกระทรวงศึกษาธิการ ได้มีการกำหนดประเภทของความพิการตามความต้องการจำเป็นทางการจัดการศึกษา แบ่งออกเป็น9 ประเภท จำแนกไว้โดยกำหนดลักษณะ ดังนี้
1. ความพิการทางการมองเห็น
คือ คนที่มีสายตาข้างที่ดีกว่าเมื่อใช้แว่นสายตาธรรมดา แล้วมองเห็นน้อยกว่า 6/18 หรือ 20/70 จนมองไม่เห็นแม้แต่แสงสว่าง หรือมีเลนส์สายตาแคบกว่า 30 องศา รวมถึงการสูญเสียการมองเห็นบางส่วนหรือทั้งหมด ตาบอดสี หรือความบกพร่องทางการมองเห็นอื่นๆ
2. ความพิการทางการได้ยิน
ความพิการเหล่านี้เกี่ยวข้องกับการสูญเสียการได้ยินบางส่วนหรือทั้งหมด เช่น หูตึงปานกลาง หูตึงมาก หูตึงรุนแรง และหูหนวก
3. ความพิการทางกาย หรือการเคลื่อนไหว
หมายถึง คนที่มีความผิดปกติหรือมีความบกพร่องทางร่างกายที่เห็นได้อย่างชัดเจน มีการสูญเสียอวัยวะ สูญเสียความสามารถในการเคลื่อนไหว เช่น เป็นอัมพาต หรือมีสภาวะที่ส่งผลต่อการใช้แขนขา ทำให้เคลื่อนไหวได้ไม่สะดวกและไม่สามารถประกอบกิจวัตรในชีวิตประจำวันได้
4. ความพิการทางด้านสติปัญญา
คนพิการ 9 ประเภท ในประเภทที่ 4 หมายถึง คนที่มีพัฒนาการช้ากว่าคนปกติทั่วไป เมื่อวัดสติปัญญาโดยใช้แบบทดสอบมาตรฐานแล้วมีสติปัญญาต่ำกว่าบุคคลปกติ และมีความสามารถในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรมต่ำกว่าเกณฑ์ปกติอย่างน้อย 2 ทักษะหรือมากกว่า เช่น ทักษะการสื่อความหมาย ทักษะทางสังคม เป็นต้น
5. ความพิการทางด้านการเรียนรู้
คนที่มีความบกพร่องทางการเรียนรู้ (Learning Disability) ได้แก่ ผู้ที่มีความผิดปกติในการทำงานของสมองบางส่วน ที่แสดงถึงความบกพร่องในกระบวนการเรียนรู้ที่อาจเกิดขึ้นเฉพาะความสามารถด้านใดด้านหนึ่งหรือหลายด้าน เช่น การอ่าน การเขียน การสะกดคำ การคิดคำนวณ ซึ่งไม่สามารถเรียนรู้ในด้านที่บกพร่องได้ ทั้งที่มีระดับสติปัญญาปกติ
6. ความพิการทางการพูดและภาษา
คนพิการประเภทต่อมาคือ ผู้ที่มีความบกพร่องทางการพูดและภาษา กล่าวคือ มีความบกพร่องในการเปล่งเสียงพูด เช่น เสียงมีความผิดปกติ อัตราความเร็วและจังหวะการพูดผิดปกติ หรือมีความบกพร่องในความเข้าใจหรือการใช้ภาษาพูด การเขียน หรือระบบสัญลักษณ์อื่นที่ใช้ในการติดต่อสื่อสาร ซึ่งอาจเกี่ยวกับรูปแบบและเนื้อหาของภาษานั้นๆ
7. ความพิการทางพฤติกรรมหรืออารมณ์
คนพิการ มีกี่ประเภท อีกประเภทหนึ่งคือ ผู้ที่มีความพิการทางพฤติกรรมหรืออารมณ์ คือคนที่มีพฤติกรรมเบี่ยงเบนไปจากปกติเป็นอย่างมาก และปัญหาอันเกิดจากพฤติกรรมนั้นเป็นไปอย่างต่อเนื่อง ซึ่งเป็นผลมาจากความบกพร่องหรือความผิดปกติทางด้านสมองหรือจิตใจในส่วนของการรับรู้ อารมณ์ หรือความคิด เช่น โรคจิตเภท โรคซึมเศร้า โรคสมองเสื่อม เป็นต้น
8. ออทิสติก
ผู้ที่มีภาวะออทิสติก คือคนที่มีความผิดปกติของระบบการทำงานในสมองบางส่วน ซึ่งส่งผลต่อความบกพร่องทางพัฒนาการด้านภาษา ด้านสังคม และการมีปฏิสัมพันธ์กับคนอื่นๆ และมีข้อจำกัดในด้านพฤติกรรม หรือมีความสนใจจำกัดในเฉพาะเรื่องใดเรื่องหนึ่ง เช่น ออทิสติกแบบฉลาด
9. พิการซ้ำซ้อน
คนพิการ 9 ประเภท ประเภทสุดท้ายคือ ผู้ที่มีความพิการซ้ำซ้อน กล่าวคือ มีความบกพร่องหรือความพิการมากกว่า 1 ประเภทในบุคคลเดียวกัน
เกร็ดสุขภาพ : ในประเทศไทย มีหน่วยงานที่ให้ความช่วยเหลือและสนับสนุนส่งเสริมคนพิการ ซึ่งก็คือ กรมส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ (พก.) เป็นหน่วยงานในสังกัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ มีภารกิจเกี่ยวกับการเสนอนโยบายและจัดทำแผนงานด้านการส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ รวมทั้งดำเนินการด้านการคุ้มครอง การส่งเสริมสิทธิและสวัสดิการของคนพิการ การสร้างโอกาสและความเสมอภาคแก่คนพิการ การตรวจสอบการได้รับสิทธิประโยชน์ของคนพิการ การขจัดการเลือกปฏิบัติโดยไม่เป็นธรรมต่อคนพิการ การให้คำแนะนำและช่วยเหลือคนพิการให้สามารถเข้าถึงและใช้ประโยชน์ได้จากสิ่งอำนวยความสะดวก สวัสดิการ และความช่วยเหลืออื่นได้ตามความต้องการจำเป็นพิเศษเฉพาะบุคคล
เราจะช่วยเหลือคนพิการในสังคมได้ยังไงบ้าง ?
คนพิการ มีกี่ประเภท ตอนนี้ก็ได้ทราบกันไปแล้ว การทราบประเภทของคนพิการนั้น ก็จะได้ง่ายต่อการให้ความช่วยเหลือและอำนวยความสะดวกเพื่อให้คนพิการสามารถใช้ชีวิตประจำวันได้อย่างปกติสุขเท่าที่จะเป็นไปได้ และยังช่วยในการสนับสนุนและส่งเสริมให้คนพิการมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นด้วย ทั้งนี้ เราจะสามารถดูแลช่วยเหลือคนพิการในสังคมได้อย่างไรบ้าง ไปดูวิธีกันเลยค่ะ
- ออกแบบสถานที่ให้สะดวกสบายต่อการใช้งาน : ตรวจสอบให้แน่ใจว่าพื้นที่สาธารณะ ทางเดิน และอาคารต่างๆ สะดวกสบายต่อผู้พิการ เช่น มีการติดตั้งทางลาดสำหรับรถเข็น ลิฟต์ และห้องน้ำสำหรับผู้พิการ
- สนับสนุนทางด้านการศึกษาให้มีความเท่าเทียมกับคนทั่วไป : ผู้พิการบางประเภทที่ไม่ได้มีความบกพร่องทางด้านการเรียนรู้ ทางภาษา หรือด้านการสื่อสาร สื่อความหมาย มีความรู้เข้าใจเป็นอย่างดี ควรที่จะได้รับการศึกษาที่มีความเท่าเทียมกับบุคคลทั่วไปและสามารถเข้าถึงทรัพยากรทางด้านการศึกษาได้ตามแต่จะเอื้ออำนวย
- มอบโอกาสในการจ้างงาน : การสร้างสถานที่ทำงานที่ครอบคลุมซึ่งมอบโอกาสที่เท่าเทียมกันสำหรับบุคคลที่มีความพิการ รวมถึงการดำเนินการอำนวยความสะดวกที่เอื้อต่อผู้พิการด้านต่างๆ และส่งเสริมความหลากหลายในสถานที่ทำงาน รวมถึงเสนอโปรแกรมการฝึกอบรมเฉพาะทางเพื่อให้ผู้พิการมีอาชีพและสามารถเลี้ยงดูตนเองได้
- สร้างความตระหนักรู้ให้กับผู้คนในสังคม : เช่น การจัดทำแคมเปญให้ข้อมูลความรู้เกี่ยวกับคนพิการและสถานการณ์คนพิการในปัจจุบัน รวมถึงความยากลำบากที่คนพิการจะต้องเผชิญ เพื่อส่งเสริมความเห็นอกเห็นใจ ความเข้าใจ และการไม่แบ่งแยกกัน
- ให้การสนับสนุนในด้านต่างๆ : เช่น อุปกรณ์ช่วยเหลือ โปรแกรมการฟื้นฟูสมรรถภาพทางกาย การให้คำปรึกษา และบริการด้านสุขภาพที่ปรับให้เหมาะกับความต้องการเฉพาะของผู้พิการ รวมถึงให้การสนับสนุนกฎหมายและนโยบายที่คุ้มครองสิทธิของคนพิการ
- ส่งเสริมการมีส่วนร่วมในชุมชน : ส่งเสริมให้ผู้พิการมีส่วนร่วมในกิจกรรมของชุมชน เช่น การเล่นกีฬา กิจกรรมทางวัฒนธรรมประเพณี และการสันทนาการต่างๆ เพื่อส่งเสริมความรู้สึกเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนและสังคมและไม่ให้เกิดการแบ่งแยกกัน
คนพิการ มีกี่ประเภท แบ่งได้อย่างไรบ้าง ก็ได้ทราบกันไปแล้ว ซึ่งได้มีการแบ่งคนพิการออกเป็น 9 ประเภทด้วยกัน โดยกระทรวงศึกษาธิการ ตามความต้องการจำเป็นทางการจัดการศึกษา เพื่อที่จะได้ให้การช่วยเหลือและให้การสนับสนุนได้อย่างเหมาะสม อย่างไรก็ตาม การสร้างการตระหนักรู้ให้กับบุคคลทั่วไปได้เล็งเห็นถึงความจำเป็นในการสนับสนุนช่วยเหลือคนพิการ ก็จะทำให้คนพิการสามารถเข้าถึงสิทธิประโยชน์ต่างๆ ได้ตามที่ควรจะเป็น และได้รับการอำนวยความสะดวก ได้รับโอกาส ได้รับการช่วยเหลือเพื่อให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นและดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างปกติสุขมากขึ้นนั่นเอง
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : prd.go.th, sarakham.nfe.go.th, oes.stou.ac.th
Featured Image Credit : freepik.com
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ