“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡

ชวนรู้จัก “โรคดึงผม” อีกหนึ่งโรคแปลกแต่มีจริง บ่งบอกปัญหาทางสุขภาพจิตได้ด้วยนะ !

โรคต่างๆ ที่เกิดขึ้นกับคนเรานั้น มีทั้งโรคทางกาย โรคทางสุขภาพจิต หรือบางโรคอาจเป็นได้ทั้งสองอย่าง และก็มีโรคแปลกๆ มากมาย ไม่ว่าจะเป็นโรคกลัวรู โรคจำหน้าคนไม่ได้ โรคกลัวฝน และอื่นๆ อีกมากมาย รวมถึง โรคดึงผม ซึ่งเป็นอาการที่ไม่สามารถควบคุมได้ นอกจากจะทำให้ผมบางลงและเสียบุคลิกภาพแล้ว โรคนี้ยังแสดงถึงสภาวะสุขภาพจิตที่ไม่ปกติของผู้ที่เป็นได้ด้วย โรคชอบดึงผมตัวเองหรือ Trichotillomania คืออะไร ร้ายแรงหรือไม่ รักษาได้มั้ย มาดูกันเลยค่ะ

ชวนรู้จัก โรคดึงผม หรือ Trichotillomania โรคทางสุขภาพจิตที่คนเป็นอาจไม่รู้ตัว

เคยสังเกตคนรอบตัวไหมคะว่า พวกเขามีพฤติกรรมแปลกๆ อย่างการชอบดึงผมตัวเองหรือเปล่า โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่ตกอยู่ในสถานการณ์เคร่งเครียดหรือมีความตึงเครียด มีความวิตกกังวล หรือตัวเราเองนั่นแหละที่มีอาการแบบนี้ ซึ่งเป็นอาการของโรคดึงผม หรือ Trichotillomania โดยผู้ที่เป็นโรคนี้ จะมีภาวะผมบางจากการดึงผมหรือขนบริเวณเดิมซ้ำๆ หลายครั้ง ปัจจุบันถูกจัดอยู่ในอาการทางจิตเวชกลุ่มโรคย้ำคิดย้ำทำ พบได้ทั้งในเพศชายและเพศหญิง โดยผู้ที่เป็นโรคนี้อาจจะรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวขณะมีพฤติกรรมดึงผมตัวเอง เนื่องจากเป็นการกระทำที่ช่วยคลายเครียดและช่วยลดความวิตกกังวลได้นั่นเอง โดยผู้ที่เป็นโรคนี้จะรู้สึกผ่อนคลายมากขึ้นหรือรู้สึกสบายใจมากขึ้นหลังจากที่ได้ดึงผมตัวเอง

เกร็ดสุขภาพ : โรคดึงผมสามารถพบได้ทุกเพศทุกวัย หากเป็นในวัยเด็กอาจจะมีอาการไม่รุนแรง แต่จะค่อยๆ รุนแรงมากขึ้นเมื่อเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น สำหรับในวัยผู้ใหญ่ที่มีอาการเรื้อรังยาวนาน อาจรักษาได้ไม่ดีเท่ากับผู้ป่วยที่อยู่ในช่วงวัยเด็กหรือวัยรุ่น และในบางคนอาจรับประทานเส้นผมของตัวเองเข้าไปด้วย ซึ่งจะทำให้เกิดการสะสมในลำไส้ เกิดการอุดตันและส่งผลเสียต่อสุขภาพได้ ทั้งนี้ ผลกระทบหลักๆ ที่เกิดจากการดึงผมตัวเองคือ เสียบุคลิกภาพ และมีปัญหาศีรษะล้าน

อาการของโรคดึงผมตัวเอง เป็นอย่างไร ?

• ผมร่วงเป็นหย่อม หรือสังเกตได้ว่าหนังศีรษะล้านเป็นหย่อม โดยมีรูปร่างประหลาดหรือขอบมีความขรุขระ
• อาจพบรอยแกะเกาที่หนังศีรษะ ใบหน้า หรือมีการกัดเล็บ กัดปากร่วมด้วย
• หย่อมผมมักจะอยู่ด้านเดียวกับมือข้างที่ถนัด
• นอกจากดึงผมแล้ว อาจดึงขนบริเวณอื่นๆ ด้วย เช่น ขนตา ขนคิ้ว หรือหนวดเครา
• ในบางรายอาจกัด เคี้ยว หรือกินผมตัวเองด้วย 
• รู้สึกผ่อนคลาย รู้สึกสบายใจเมื่อได้ดึงผมหรือขนของตัวเอง 
• ไม่กล้าออกไปพบเจอผู้คน เพราะผมแหว่งเป็นหย่อมๆ หรือคิ้วแหว่ง ขนตาแหว่ง เป็นต้น
• ต้องปกปิดบริเวณที่ผมหรือขนหายไปโดยการใส่หมวดหรือใส่วิก

สาเหตุของการเกิดโรคดึงผม

สาเหตุของการเกิดโรคดึงผมตัวเองนั้นมีอยู่หลายปัจจัยด้วยกัน เช่น เกิดจากระดับของสารสื่อประสาทในสมองขาดความสมดุล ทำให้ผู้ที่เป็นโรคนี้ไม่สามารถควบคุมพฤติกรรมการดึงผมของตัวเองได้ หรือเกิดจากความเครียด ความวิตกกังวล ความกดดันในขณะนั้น ซึ่งกระตุ้นให้เกิดพฤติกรรมดึงผม รวมถึงกาจมีโรคทางจิตเวชบางอย่าง เช่น เป็นโรควิตกกังวล เป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ เป็นโรคสมาธิสั้น หรือเป็นโรคซึมเศร้า เป็นต้น ทั้งนี้ พันธุกรรมก็เป็นอีกปัจจัยหนึ่งที่ทำให้เกิดโรคชอบดึงผมตัวเองได้ กล่าวคือ หากพบว่าสมาชิกในครอบครัวมีประวัติการเป็นโรคนี้ ก็มีโอกาสที่จะเป็นโรคนี้ด้วย

โรคดึงผม รักษาได้อย่างไร ?

โรคดึงผมตัวเอง แม้ไม่ใช่โรคที่ร้ายแรง แต่ก็ทำให้เสียบุคลิกภาพ ทั้งพฤติกรรมที่ชอบดึงผมตัวเอง และทำให้ภาพลักษณ์ดูไม่ดีเนื่องจากผมแหว่งเป็นหย่อมๆ รวมถึงอาจมีขนคิ้วแหว่งหรือขนตาแหว่งด้วย และถ้าหากไม่รักษา ก็อาจส่งผลเสียในระยะยาวได้ เช่น ศีรษะล้าน หรือมีความเครียดวิตกกังวลจนทำให้ส่งผลเสียต่อสุขภาพจิตยิ่งกว่าเดิม สำหรับวิธีการรักษา สามารถทำได้ดังนี้

1. แพทย์จะอธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจสาเหตุของโรค เพื่อให้ผู้ป่วยเข้าใจว่าพฤติกรรมนี้เกิดจากอะไร และหาแนวทางแก้ไขร่วมกัน
2. หากิจกรรมที่ทดแทนความรู้สึกอยากดึงผมหรือขน เช่น บีบลูกบอล หมุนปากกา หรือถือสิ่งของในมือแทน 
3. มีวิธีคลายเครียดอย่างเหมาะสม เมื่อรู้สึกเครียดหรือวิตกกังวล อาจผ่อนคลายด้วยการหายใจเข้าออกลึกๆ สะบัดข้อมือข้อเท้า ออกไปเดินเล่น หรือฟังเพลงที่ชอบ เพื่อให้รู้สึกผ่อนคลายมากขึ้น และพยายามบังคับตัวเองให้หยุดพฤติกรรมดึงผม 
4. หากไม่สามารถควบคุมพฤติกรรมของตัวเองได้ คนที่เป็นโรคดึงผมอาจถูกพิจารณาจ่ายยาหรือถูกแนะนำให้ปรึกษาจิตแพทย์เพื่อรักษาและบรรเทาความเครียดความวิตกกังวลที่เป็นสาเหตุทำให้ผู้ป่วยมีพฤติกรรมดึงผมตัวเอง 

เกร็ดสุขภาพ : โรคดึงผม อาจเกิดขึ้นโดยรู้ตัวหรือไม่รู้ตัวก็ได้ โดยส่วนมากจะพบว่าผู้ป่วยมักมีอาการร่วมกันทั้ง 2 แบบ การดึงผมขณะรู้ตัวอาจเกิดขึ้นเพราะผู้ป่วยรู้สึกว่าไม่สบายหนังศีรษะ รู้สึกคันยุกยิก หรือเห็นว่าเส้นผมไม่เรียบจนอยากจะดึงออก และเมื่อดึงออกแล้วจะรู้สึกสบายใจขึ้น รู้สึกโล่งใจมากขึ้น ในขณะที่การดึงผมโดยไม่รู้ตัวอาจเกิดขึ้นขณะที่ทำกิจกรรมอื่นๆ อยู่ เช่น ต้องใช้ความคิด ขณะดูหนัง อ่านหนังสือ หรืออยู่ในสถานการณ์ที่ทำให้รู้สึกเครียด วิตกกังวล ก็อาจทำให้มีพฤติกรรมดึงผมตัวเองโดยไม่รู้ตัวได้

โรคดึงผมตัวเอง เป็นโรคที่เกิดขึ้นได้กับคนทุกเพศทุกวัย แม้จะไม่เป็นอันตรายร้ายแรงต่อสุขภาพกาย แต่ก็อาจทำให้สูญเสียความมั่นใจและทำให้มีบุคลิกภาพที่ไม่ดีได้ ทั้งนี้ ยังเป็นสิ่งที่บ่งบอกได้ว่า ผู้ป่วยอาจมีปัญหาทางสุขภาพจิตร่วมด้วย เช่น เป็นโรคย้ำคิดย้ำทำ เป็นโรคเครียดวิตกกังวล มีภาวะสมาธิสั้น เป็นโรคซึมเศร้า เป็นต้น สำหรับการรักษานั้น ทำได้โดยการปรับพฤติกรรมของผู้ป่วย รวมถึงการปรึกษาแพทย์เพื่อหาแนวทางการรักษาที่เหมาะสมกับแต่ละบุคคลไปค่ะ

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : rajavithi.go.th, rama.mahidol.ac.th, my.clevelandclinic.org, mayoclinic.org, nhs.uk

Featured Image Credit : freepik.com/azerbaijan_stocker

ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ

pueasukkapab เพื่อสุขภาพ โรคดึงผม โรคดึงผมตัวเอง