“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡

แชร์ทิปส์ วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบ ทำแล้วได้ผล ช่วยให้เราฝึกนั่งสมาธิได้ดีขึ้น !

ถ้าพูดถึงการนั่งสมาธิ บางคนก็อาจจะเบือนหน้าหนี หรือคิดว่าเป็นกิจกรรมที่ทำกันในผู้ปฏิบัติธรรม สวดมนต์ไหว้พระเป็นประจำเท่านั้น แต่ความจริงแล้ว การนั่งสมาธิ หรือ Meditation เป็นกิจกรรมที่เกี่ยวกับการปรับอารมณ์ ความคิด จิตใจของเรา และไม่ขึ้นกับศาสนาใด ไม่ว่าใครก็สามารถนั่งสมาธิได้ ซึ่งถ้าหากนั่งสมาธิเป็นประจำ ก็จะช่วยให้เรามีจิตใจที่สงบ และมีอารมณ์ที่มั่นคงมากขึ้น มีสมาธิสามารถจดจ่อกับสิ่งใดได้นานขึ้น แต่บางคนที่เคยฝึกนั่งสมาธิมาก่อนอาจมีปัญหาว่า จะหา วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบ ไม่ฟุ้งซ่าน และจดจ่อกับการนั่งสมาธิได้ ต้องทำยังไง เรามีทิปส์ดีๆ มาฝากกันแล้วค่ะ

เคล็ดลับ วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบ นั่งสมาธิได้นาน และมีประสิทธิภาพ

การนั่งสมาธินั้น มีประโยชน์หลายประการ ทั้งยังมีการศึกษาในเชิงวิทยาศาสตร์ที่มีหลักฐานเชิงประจักษ์ออกมาว่า ผลของการนั่งสมาธินั้น ช่วยให้เราสามารถจัดการกับความเครียดได้ดี ช่วยให้เราสามารถจัดการกับความเศร้า ความวิตกกังวลที่เกิดขึ้นได้ ทั้งยังช่วยส่งเสริมความจำ ทำให้สมองปลอดโปร่งมากขึ้น ส่งผลต่อการทำงาน ช่วยให้เราสามารถทำงานหรือเรียนได้มีประสิทธิภาพ และมีอารมณ์เบิกบานมากขึ้นนอกจากนี้ ยังช่วยลดความดันโลหิตในร่างกายได้อีกด้วยนะคะ แต่สำหรับผู้ที่กำลังฝึกนั่งสมาธิ หรือเริ่มนั่งสมาธิใหม่ๆ อาจจะประสบกับสถานการณ์ที่ว่า นั่งสมาธิได้ไม่นาน ลองนั่งสมาธิดูแล้วคิดฟุ้งซ่าน ไม่สามารถจดจ่อกับการนั่งสมาธิได้ และอยากหาวิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบมากขึ้น ก็มาดูเคล็ดลับการนั่งสมาธิให้ได้ผล ตามนี้เลยค่ะ

เกร็ดสุขภาพ : การฝึกจิตนั่งสมาธินั้น เป็นการปฏิบัติที่มีประวัตินานกว่าพันปี เริ่มแรกนั้นมีเป้าหมายในเชิงศาสนา เพื่อบรรลุการเจริญภาวนาและเข้าถึงพลังบางอย่าง แต่เมื่อยุคสมัยเปลี่ยนไป การนั่งสมาธิก็ไม่ได้ผูกติดอยู่กับศาสนาเท่านั้น แต่สามารถเป็นวิธีคลายความเครียดและความวิตกกังวล ช่วยให้จิตใจสงบและผ่อนคลายมากขึ้น เพราะการนั่งสมาธิเป็นการผสานร่างกายและจิตใจเข้าด้วยกัน ทำให้มีสติรู้ตัวมากขึ้น เพิ่มการตระหนักรู้ต่อสิ่งต่างๆ ช่วยลดอารมณ์ในทางลบ จึงเป็นเทคนิคที่ช่วยฮีลใจ ช่วยบำบัดทางด้านจิตใจและอารมณ์ได้เป็นอย่างดี

1. เริ่มต้นจากช่วงเวลาสั้นๆ

บางคนอาจจะมีเป้าหมายว่า อยากจะนั่งสมาธิให้ได้ทุกวัน วันละ 30 นาที ซึ่งนั่นเป็นเป้าหมายที่ดี แต่สำหรับผู้ที่กำลังเริ่มต้นนั่งสมาธิ การเริ่มด้วยระยะเวลา 30 นาที อาจไม่ใช่วิธีนั่งสมาธิที่ได้ผล เพราะสำหรับผู้เริ่มต้น เป็นธรรมดาที่จะรู้สึกไม่สงบ ไม่สามารถจดจ่ออยู่กับการนั่งสมาธิได้ หรือเมื่อนั่งไปได้สักพัก แทนที่จะรู้สึกสงบผ่อนคลาย กลับรู้สึกฟุ้งซ่าน ซึ่งไม่ใช่เรื่องผิดแต่อย่างใด ทั้งนี้ อาจเริ่มจากเป้าหมายเล็กๆ อย่างการนั่งสมาธิแค่เพียงวันละ 5 นาที และไม่กดดันตัวเอง ทำจิตใจให้สบาย จดจ่ออยู่กับร่างกายและลมหายใจของตัวเอง เมื่อเริ่มทำได้แล้ว ก็ค่อยๆ เพิ่มเวลาให้นานขึ้น อันเป็นวิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบได้ และไม่จำเป็นจะต้องนั่งสมาธิวันละ 30 นาที แค่เพียงวันละ 10 – 15 นาที อย่างสม่ำเสมอ ก็เกิดประโยชน์แล้วค่ะ

2. หาช่วงเวลาที่เหมาะสม

การนั่งสมาธิของแต่ละคนนั้น ก็มีช่วงเวลาที่เหมาะสมเหมือนกัน บางคนสามารถทำสมาธิได้ดีในช่วงตอนเช้า แต่บางคนอาจจะเป็นในช่วงค่ำ หรือช่วงก่อนนอน ดังนั้น หากยังไม่ทราบว่า ช่วงเวลาไหนที่เหมาะสำหรับการนั่งสมาธิมากที่สุด ก็สามารถทำการทดลอง นั่งสมาธิในช่วงเวลาต่างกันในแต่ละวัน เพราะการนั่งสมาธิให้ได้ประสิทธิภาพนั้น ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายประการ บางคนอาจเหมาะสำหรับการนั่งสมาธิในตอนเช้า เพราะตื่นเช้าแล้วรู้สึกสดชื่น การนั่งสมาธิในตอนเช้าจะช่วยให้อารมณ์ดีแจ่มใสทั้งวัน ในขณะที่บางคน ช่วงเช้าเป็นช่วงเวลาเร่งรีบ การนั่งสมาธิตอนเช้าอาจไม่ใช่วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบได้ การนั่งสมาธิก่อนนอนอาจจะเหมาะมากกว่า และทำให้นอนหลับง่ายขึ้นด้วย

3. อยู่ในท่าทางที่รู้สึกสบาย

เชื่อว่าหลายๆ คนอาจจะเห็นภาพท่านั่งสมาธิ ที่ถูกต้อง คือการนั่งขัดสมาธิ หลังตรง เอามือประสานไว้ที่ตัก หรือวางไว้ที่หัวเข่า ซึ่งความจริงแล้ว ท่านั่งแบบนี้อาจไม่เหมาะสมสำหรับทุกคน โดยเฉพาะผู้ที่มีปัญหาเรื่องข้อเข่า เพราะการนั่งท่านี้นานๆ อาจทำให้รู้สึกปวดเมื่อยทรมานได้ และคงไม่สามารถนั่งสมาธิได้ดีหากร่างกายรู้สึกเจ็บปวด วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบคือ นั่งในท่าทางที่รู้สึกสบายและผ่อนคลาย อาจเป็นการนั่งเก้าอี้ หรือแม้แต่นอนทำสมาธิก็ได้เช่นกัน รวมถึงการสร้างบรรยากาศให้รู้สึกสงบ ผ่อนคลาย อย่างการจุดเทียน หรือเปิดเพลงบรรเลงสำหรับทำสมาธิ ก็จะช่วยให้เรานั่งสมาธิได้อย่างมีประสิทธิภาพมากขึ้นค่ะ

4. ลองใช้เทคโนโลยีเข้าช่วย

หากรู้สึกว่านั่งสมาธิด้วยตัวเองแล้วไม่ได้ผลลัพธ์ที่ดี อาจลองใช้ตัวช่วยอย่างแอปพลิเคชั่นสำหรับการนั่งสมาธิ เช่น Calm, Headspace และ Ten Percent Happier ซึ่งจะช่วยให้เรานั่งสมาธิได้ดีขึ้นได้ รวมถึงการเปิดคลิปวิดีโอสอนวิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบในระหว่างการนั่งสมาธิไปด้วย ก็อาจช่วยให้เราทำสมาธิได้ดีขึ้น เพราะในแอปฯ หรือในวิดีโอจะบอกวิธีการฝึกหายใจ  วิธีการโฟกัสอยู่กับตัวเอง หรือแนะนำให้เราจินตนาการถึงสิ่งต่างๆ เช่นภาพของสายน้ำ ภาพธรรมชาติ ที่ช่วยให้เรามีสมาธิมากขึ้น และนั่งสมาธิได้อย่างมีประสิทธิภาพตามต้องการ

5. ทำอย่างสม่ำเสมอ

หากเราฝึกฝนสิ่งใดเป็นประจำ เราก็จะทำสิ่งนั้นได้ดีขึ้น การนั่งสมาธิก็เช่นกัน แรกเริ่มนั้นการนั่งสมาธิของเราอาจจะยังไม่ค่อยเข้าที่เข้าทาง แต่ถ้าทำบ่อยๆ ทุกวันแล้ว เราก็จะเริ่มจับทางตัวเองได้ และนั่งสมาธิได้ดีมากขึ้น อย่างไรก็ตาม การนั่งสมาธิควรเกิดขึ้นด้วยความสมัครใจของตัวเอง ไม่ใช่การบังคับตัวเอง ซึ่งไม่ใช่วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบได้อย่างเหมาะสม อย่างที่กล่าวไปว่า เริ่มแค่เพียงการนั่งสมาธิวันละ 5 นาที และค่อยๆ ขยับเวลาเป็น 10 – 15 นาทีเป็นประจำทุกวัน ก็จะกลายเป็นหนึ่งในกิจวัตรประจำวันของเราได้ไม่ยากเลยค่ะ

เกร็ดสุขภาพ : ใครที่อยากนั่งสมาธิ ไม่ว่าจะเป็นการนั่งสมาธิเพื่อฝึกให้ตัวเราเองอยู่กับปัจจุบันมากขึ้น มีสติรู้ตัวมากขึ้น เพื่อเป็นการผ่อนคลายอารมณ์ เพื่อให้สามารถจัดการกับความเครียด ความวิตกกังวลได้ ฯลฯ แต่ถ้าเริ่มนั่งสมาธิแล้วยังรู้สึกฟุ้งซ่าน จิตใจไม่สงบ รู้สึกว่าไม่สามารถทำสมาธิได้ ลองสำรวจตัวเองว่าเกิดจากอะไร เช่น รู้สึกไม่สบายใจเวลานั่งสมาธิ รู้สึกเบื่อ รู้สึกเหนื่อย ถ้าทราบถึงปัญหานั้นๆ แล้ว การแก้ปัญหาอย่างตรงจุด อาจเป็นวิธีนั่งสมาธิที่จะนำไปสู่ผลลัพธ์ตามที่ต้องการได้

อยากลองนั่งสมาธิ แต่ไม้รู้จะเริ่มอย่างไรดี ทำตามวิธีเหล่านี้ได้เลย !

1. เริ่มมองหามุมสงบของตัวเอง หรืออยู่ในตำแหน่งบริเวณที่รู้สึกสบายและผ่อนคลายมากที่สุด ปราศจากสิ่งรบกวนต่างๆ เช่น ในห้องนอน ห้องนั่งเล่น มุมโซฟาตัวโปรด เป็นต้น
2. หากนี่คือการฝึกนั่งสมาธิเป็นครั้งแรก ตั้งเวลาในการนั่งสมาธิเพียง 3 – 5 นาทีก็เพียงพอ 
3. นั่งในท่าที่สบาย ซึ่งเป็นท่าที่นั่งนานๆ แล้วจะไม่รู้สึกเมื่อยหรือเจ็บปวดตามร่างกาย ไม่จำเป็นต้องนั่งขัดสมาธิแต่อย่างใด อาจนั่งบนเก้าอี้ นั่งพิงพนัก นั่งเอนตัว หรือจะฝึกสมาธิด้วยการเดิน หรือการนอนราบทำสมาธิ ก็ได้เช่นกัน
4. เริ่มต้นทำสมาธิด้วยการจดจ่ออยู่กับลมหายใจของตัวเอง โฟกัสไปที่ลมหายใจเข้าออก หายใจเข้าช้าๆ ลึกๆ ในลักษณะท่าทางที่รู้สึกเป็นธรรมชาติ หากรู้สึกว่าเริ่มฟุ้งซ่านหรือมีความคิดกระจัดกระจาย ให้รับรู้ว่าตนเองกำลังคิดอะไรอยู่ และกลับมาจดจ่ออยู่กับลมหายใจของตัวเอง ไม่ต้องฝืนบังคับตัวเอง เพราะจะทำให้เกิดความรู้สึกกดดันได้
5. เมื่อครบกำหนดเวลา หากทำสมาธิโดยการหลับตา ค่อยๆ ลืมตาขึ้น อยู่ในภาวะสงบนิ่งสักครู่ และเริ่มหันมองสิ่งรอบตัว สำรวจความคิด อารมณ์ ความรู้สึกที่เกิดขึ้นหลังจากทำสมาธิว่ารู้สึกอย่างไร เป็นในเชิงบวกหรือเชิงลบ และค่อยๆ ปรับเปลี่ยนวิธีนั่งสมาธิของตัวเองให้รู้สึกสบายมากที่สุดและก่อให้เกิดประโยชน์กับตัวเองมากที่สุด

สำหรับใครที่อยากนั่งสมาธิให้ได้ผลลัพธ์ที่ดี และกำลังมองหาวิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบอยู่ ก็ลองเอาเคล็ดลับที่เราเอามาฝากไปปฏิบัติตามกันได้นะคะ การนั่งสมาธินั้นมีประโยชน์ต่อร่างกายและจิตใจของเราหลายประการเลยทีเดียว โดยเฉพาะผู้ที่มีอารมณ์จิตใจไม่มั่นคง หรือเป็นคนที่มีความคิดมากมายและไม่สามารถจัดระเบียบความคิดของตัวเองได้ ไม่สามารถโฟกัสกับสิ่งใดได้นาน การฝึกทำสมาธิ ก็จะช่วยให้จิตใจของเราสงบมากขึ้น มีสติรู้ตัวอยู่กับปัจจุบันมากขึ้น มีอารมณ์มั่นคงมากขึ้น เมื่อจิตใจผ่องใส ร่างกายก็รู้สึกสดชื่นตามไปด้วยนั่นเองค่ะ

อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : primocare.com, healthline.com, gaiam.com, forbes.com

Featured Image Credit : vecteezy.com/Akarawut Lohacha

ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ

pueasukkapab วิธีนั่งสมาธิ วิธีนั่งสมาธิให้จิตสงบ เพื่อสุขภาพ