“เพื่อสุขภาพ” ชุมชนสุขภาพ เรื่องราวตรงใจ ตอบโจทย์ทุกช่วงวัย รุ่นไหนก็รัก ♡
มะกรูด สรรพคุณ เยอะแค่ไหน ? มารู้จักสมุนไพรกินได้ ที่อยู่คู่ครัวไทยกัน !
หากพูดชื่อมะกรูดขึ้นมาแล้ว หลายๆ คนจะต้องรู้จักสมุนไพรชนิดนี้กันอย่างแน่นอน เพราะอยู่คู่ครัวคนไทยมาอย่างช้านาน และกลิ่นของมะกรูดนั้นก็มีความหอมที่เป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัว จึงทำให้นิยมเอาไปใส่ในอาหารไทยหลายชนิด โดยเฉพาะในส่วนของใบมะกรูดและผิวมะกรูดที่มีกลิ่นหอมมากเป็นพิเศษ นอกจากนี้ยังมีสรรพคุณเป็นยาสมุนไพรและเป็นต้นไม้มงคลที่นิยมปลูกไว้คู่เรือนอีกด้วย เรามารู้จักกับมะกรูดกันให้มากขึ้นกว่าเดิมกันค่ะ มะกรูด สรรพคุณ นั้นมีอะไรที่เรายังไม่รู้อีกบ้าง ? สามารถนำเอาไปใช้ประโยชน์อย่างไรได้บ้าง ? ถ้าอยากรู้แล้วก็ไปอ่านกันเลยค่ะ
ชวนรู้จักสมุนไพรไทยก้นครัวให้มากขึ้น มาดูกันว่า มะกรูด สรรพคุณ มีอะไรบ้าง ?
มะกรูดจัดได้ว่าเป็นพืชที่อยู่ในตระกูลเดียวกับส้ม คือ ตระกูล Citrus มีถิ่นกำเนิดอยู่ในประเทศแถบเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เช่น ลาว มาเลเซีย อินโดนิเซีย และไทย ลักษณะของลำต้นจะมีหนามอยู่รอบกิ่ง ลำต้นแข็ง จุดเด่นจะอยู่ที่ใบของมะกรูดที่คล้ายกับใบไม่สองใบต่อกัน มีสีเขียวเข้ม ผิวมันเรียบ และมีกลิ่นหอมมากเนื่องจากมีน้ำมันหอมระเหยอยู่ และในส่วนของผลนั้นจะคล้ายกับมะนาวแต่มีเปลือกผิวภายนอกที่ขรุขระ และมีต่อมน้ำมันกระจายอยู่ทั่วผลจึงทำให้เปลือกมีกลิ่นหอม ผลอ่อนของมะกรูดจะมีสีเขียวแก่และเมื่อผลสุกจะเปลี่ยนเป็นสีเหลืองสด มาดูกันว่า มะกรูด สรรพคุณมีอะไรบ้าง จะได้ใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลายกันค่ะ
1. รักษาอาการไอ
นอกจากมะนาวที่สามารถใช้รักษาอาการไอได้แล้ว มะกรูด ประโยชน์ก็สามารถใช้เพื่อบรรเทาอาการไอและขับเสมหะได้ดีเช่นกัน ซึ่งมะกรูด สรรพคุณมีความเป็นกรด จึงทำให้รู้สึกชุ่มคอได้ดีทั้งยังช่วยลดเสมหะได้ด้วย วิธีลดอาการไอด้วยมะกรูดทำได้โดยการนำผลมะกรูดมาผ่าซีก เติมเกลือลงไปเล็กน้อย แล้วนำไปลนไฟให้เปลือกนิ่มก็ใช้ได้แล้ว จากนั้นบีบน้ำมะกรูดที่ได้จิบดื่มทีละน้อย อาการไอก็จะค่อยๆ ดีขึ้น
2. บำรุงผม
สมุนไพรมะกรูดขึ้นชื่อในเรื่องของการบำรุงผมจนถูกนำไปใช้เป็นผลิตภัณฑ์บำรุงเส้นผมอย่างมากมาย เพราะมะกรูด สรรพคุณมีฤทธิ์เป็นกรดอ่อนๆ สามารถช่วยทำความสะอาดหนังศีรษะได้อย่างล้ำลึก และช่วยทำให้ผมดกดำเงางาม ป้องกันผมหงอก ลดอาการผมร่วง ทั้งยังช่วยขจัดรังแคได้เป็นอย่างดี นอกจากนี้ ในสมัยก่อนยังมีตำรับยาสมุนไพรโบราณที่ใช้มะกรูด ประโยชน์เพื่อเป็นสมุนไพรรักษาเชื้อราบนหนังศีรษะและรักษาโรคชันนะตุได้ด้วย มะกรูดจึงเป็นสมุนไพรที่ใช้บำรุงเส้นผมและหนังศีรษะยอดนิยมอันดับต้นๆ เลยก็ว่าได้
เกร็ดสุขภาพ : สำหรับผู้ที่มีรังแค หนังศีรษะลอกและแห้ง แนะนำให้ทำตามสูตรผมสวยด้วยมะกรูดสูตรนี้ได้เลยค่ะ เริ่มจากนำมะกรูดมาเผาไฟจนมีน้ำมันหอมระเหยซึมออกจาจากผิวเปลือก จากนั้นจึงนำมะกรูดมาผ่าครึ่งแล้วบีบน้ำมะกรูดชโลมให้ทั่วหนังศีรษะ หมักทิ้งไว้ประมาณ 15 – 30 นาทีแล้วล้างออกด้วยน้ำสะอาด ทำเป็นประจำสัปดาห์ละ 2 – 3 ครั้งก็จะช่วยทำให้รังแคหายไปได้
3. ผ่อนคลายความเครียด
จะเห็นได้ว่าในสปาหลายๆ แห่งมักจะมีการใช้น้ำมันหอมระเหยจากมะกรูดเพื่อช่วยให้รู้สึกผ่อนคลาย ทั้งนี้เป็นเพราะว่าน้ำมันหอมระเหยที่ได้จากผิวมะกรูดหรือน้ำมันมะกรูด สรรพคุณสามารถช่วยบรรเทาความเครียด คลายความกังวล และช่วยทำให้จิตใจรู้สึกสงบขึ้นได้ การใช้น้ำมันมะกรูด ประโยชน์จึงเหมาะสำหรับใช้เพื่อความผ่อนคลายและยังเป็นสมุนไพร แก้อาการนอนไม่หลับได้ด้วยนะคะ
4. ไล่แมลง
มะกรูด ประโยชน์นอกจากจะใช้เป็นยารักษาโรคได้แล้วยังสามารถใช้เพื่อกำจัดแมลงได้ด้วย ทั้งนี้เพราะมะกรูดมีน้ำมันหอมระเหยอยู่เป็นจำนวนมากจึงทำให้มีกลิ่นฉุนที่แมลงไม่ชอบ ในสมัยก่อนนิยมนำมาใช้เพื่อไล่มอดและมดในถังข้าวสารโดยขยี้ใบให้มีกลิ่นแล้วใส่ไว้ในถังข้าวสาร รวมทั้งสามารถใช้ไล่ยุงได้ด้วย วิธีการคือ นำเอาเปลือกมะกรูดไปตากแห้งและจุดไฟเพื่อไล่ยุง ปัจจุบันมีการผลิตน้ำมันหอมระเหยในรูปแบบแคปซูลเพื่อใช้ไล่แมลงและหนอนสำหรับเกษตรกรอีกด้วย
5. แก้ปัญหากลิ่นเท้าเหม็น
มะกรูด สรรพคุณสามารถใช้เพื่อแก้ปัญหากลิ่นเท้าเหม็นได้เป็นอย่างดี โดยการใช้ร่วมกับสมุนไพรอื่นๆ เช่น ขิง ข่า เกลือ ในสัดส่วนเท่าๆ กัน นำมาต้มและรอให้อุ่น จากนั้นนำน้ำต้มสมุนไพรที่ได้มาแช่เท้าประมาณ 15 นาที จะช่วยทำให้รู้สึกผ่อนคลาย ลดความปวดเมื่อย และขจัดปัญหากลิ่นเท้าได้ด้วย นอกจากนี้ สามารถแก้ไขกลิ่นเหม็นอับได้เช่นกัน ถ้าตู้รองเท้าบ้านใครมีกลิ่นเหม็นอับก็สามารถใช้มะกรูดช่วยได้โดยการใช้ผิวมะกรูด ตะไคร้หอม ถ่านป่น และสารส้ม อย่างละ 1 ส่วน นำมาห่อด้วยผ้าขาวบางแล้วนำไปใส่ไว้ในตู้รองเท้าหรือในรองเท้าก็จะช่วยดูดกลิ่นได้ดีเลยค่ะ
ข้อควรระวังในการใช้มะกรูด
- ไม่ควรใช้น้ำมันมะกรูดที่มีปริมาณเข้มข้นเกิน 1% และไม่ควรให้ผิวโดนแดดทันทีหลังใช้ เพราะถึงแม้จะมีประโยชน์แต่ในน้ำมะกรูดก็มีสารออกซิเพดามิน หากผิวของเราถูกน้ำมันมะกรูดโดยตรงแล้วโดนแดด อาจทำให้ผิวระคายเคืองจนส่งผลให้ผิวไหม้แดดได้
- ผู้ป่วยโรคเบาหวานควรระมัดระวังในการกินมะกรูด เพราะถ้ากินในปริมาณมากเกินไปอาจทำให้น้ำตาลในเลือดลดลงมากกว่าระดับปกติ
- สาร Bergapten ในมะกรูดอาจส่งผลต่อการลดระดับของโพแทสเซียมในเลือดและเป็นต้นเหตุของอาการปวดกล้ามเนื้อ รวมถึงอาจทำให้เกิดอาการกล้ามเนื้อกระตุกได้ด้วย ดังนั้นผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระดับโพแทสเซียมในร่างกายจึงไม่ควรกินในปริมาณมากเกินไป
เกร็ดสุขภาพ : มะกรูด ประโยชน์สามารถใช้เพื่อทำให้ปลิงหลุดจากการเกาะได้ด้วย เมื่อถูกปลิงกัดไม่ควรใช้มือดึงออกในทันทีเพราะจะทำให้แผลฉีกและยังทำให้เลือดไหลไม่หยุดด้วย วิธีปฐมพยาบาลเบื้องต้นคือ บีบน้ำมะกรูดลงไปตรงบริเวณที่โดนปลิงเกาะ ซึ่งจะทำให้ปลิงหลุดออกไปเองโดยที่ไม่เป็นอันตรายต่อร่างกาย
ไม่น่าเชื่อเลยใช่มั้ยคะว่ามะกรูด สรรพคุณจะมีมากมายรอบด้านขนาดนี้ นอกจากจะใช้สำหรับทำอาหารได้แล้วยังสามารถนำไปใช้ประโยชน์ในด้านอื่นๆ ได้หลายอย่าง ไม่แปลกใจเลยว่าทำไมมะกรูดจึงเป็นสมุนไพรในครัวที่อยู่คู่กับคนไทยมาช้านาน นอกจากนี้ยังมีการนำไปแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่างๆ ได้อย่างหลากหลายเช่น เป็นผลิตภัณฑ์บำรุงผม เป็นน้ำมันหอมระเหย เป็นสมุนไพรไล่แมลง หรือใช้ดับกลิ่น เป็นต้น อย่างไรก็ตาม การใช้มะกรูดก็ยังมีข้อจำกัดอยู่บ้าง ดังนั้นจึงควรใช้อย่างระมัดระวังด้วยนะคะ
อ้างอิงข้อมูลบางส่วนจาก : apps.phar.ubu.ac.th, medicalnewstoday.com, stylecraze.com
Featured Image Credit : vecteezy.com/tripled_studio
ติดตามเราได้ที่ … เฟสบุ๊ค : เกร็ดสุขภาพ
